Verandering of transitie?!

Er wordt hard gewerkt aan de formatie van nieuwe colleges van Gedeputeerde Staten. Ik verwacht dat in de bestuursakkoorden het hoofdstuk transitie niet zal ontbreken. Transitie is hot.
Wikipedia omschrijft transitie als: een structurele verandering die het resultaat is van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende ontwikkelingen op het gebied van economie, cultuur, technologie, instituties en ecologie. Bekend voorbeeld uit het verleden is de transitie van steenkool naar aardgas. Deze transitie vergde systeeminnovaties voor de aardgaswinning en -distributie en woningbouw en ontwikkeling van fornuizen en kachels. Ingrijpend en verstrekkend.
Als ik bestuurders en politici over transitie van de landbouw hoor spreken, merk dat er nog sprake is van verwarring over wat ze precies bedoelen. Ik zie drie lijnen: verbeteren van bestaande producten, anders produceren voor een bestaande markt of anders produceren voor een andere markt. We bedoelen vaak het laatste, en dat komt in de buurt van de Wikipedia-omschrijving. Maar meestal wordt gestuurd op het eerste.
Die verwarring kom ik ook tegen in eigen kring. Het zou mooi zijn als de provinciale bestuursakkoorden klare wijn schenken. Met transitie van de landbouw bedoelen we een structurele verandering, die het resultaat is van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende ontwikkelingen op het gebied van economie, financiering en markt, natuur, milieu en ecologie, cultuur en ideologie, techniek en technologie, instituties, bestuurscultuur en de beweging die jongeren uitstralen.
Transitie is geen marketing- of verkoopterm, geen modewoord voor bestuurders. Transitie gaat verder.

Hans Huijbers