Rust, regelmaat en gastvrijheid in Terhole

Het verhaal van Jan Kees begint aan de ‘overkant’, in Kapelle Biezelinge. Daar hadden zijn ouders een fruitteeltbedrijf. Omdat het bedrijf te klein was om door zowel Jan Kees als zijn broer overgenomen te worden, besluit Jan Kees om samen met Caroline in het Gelderse Tricht een fruitteeltbedrijf te starten.
Ze hebben driedubbel pech: drie jaar veel vorstschade, een hoge rente en dan ook nog lage prijzen. Ze maken de balans op en besluiten tot verkoop. Jan Kees specialiseert zich in de boomchirurgie en ze verhuizen naar Oost-Groningen; van daaruit werkt hij in de noordelijke provincies. Ondertussen worden de twee kinderen geboren. Dan wordt zijn moeder ernstig ziek; de afstand Oost-Groningen - Zeeland wordt dan extra gevoeld. Ze besluiten opnieuw de biezen te pakken. Caroline vindt werk in Hulst en Jan Kees gaat na zijn theologiestudie werken als docent en later als teamleider op een school. Ze vinden hun nieuwe stek in Terhole, op een boerderij, een voormalig akkerbouwbedrijf.

Dagbesteding

De grond van de boerderij is verkocht aan de buurman en wat resteert zijn de woning, een paar schuren en een relatief klein stuk grond. Zeven jaar geleden begonnen ze met de zorgboerderij. Ze richten zich op de dagbesteding van kinderen die extra aandacht en zorg nodig hebben omdat die thuis of op school niet altijd beschikbaar is. De eerste jaren worden die kinderen gewoon in huis opgevangen en beziggehouden. Willemien kan zich dat nog goed herinneren. ‘Het was altijd een vol huis. Privé en werk liepen door elkaar bij ons. Wel gezellig maar we hadden ook spelregels; boven op mijn slaapkamer kon ik me terugtrekken.’
De familie Van Gaalen koos vanuit een sociaal-christelijke overtuiging voor een bedrijfsfilosofie waarin kleinschaligheid en een persoonlijke benadering voorop staan. ‘We laten de kinderen in hun waarde. Sommige jongeren hebben het thuis niet getroffen en wij bieden hen dan een veilige omgeving. In onze filosofie weegt het contact met alles wat het buitenleven op de boerderij te bieden heeft heel zwaar. Bij ons is iedereen welkom die een beroep op ons doet, ongeacht geloof of achtergrond.’
De kinderen en jongeren verzorgen de dieren, maar ervaren ook talloze andere activiteiten zoals bijvoorbeeld brood of appeltaart bakken. De activiteiten worden afgestemd op het weer en de seizoenen. De serie grote en kleine rode overalls in de schuur staat symbool voor de aanpak op deze zorgboerderij. Jan Kees wil nog kwijt dat ze heel goed geholpen zijn door medewerkers van de ZLTO en dat het bedrijf via SZZ een AWBZ-erkenning heeft. Willemien besluit ter plekke om zich alvast als lid aan te melden. Ze wil meer weten over het Jongerenprogramma van ZLTO.
Op deze zaterdagochtend zijn er circa vijftien kinderen in de leeftijd van 8 tot 13 jaar. Ook op andere dagen kunnen ze op Binnenste Buiten terecht. Sommige kinderen blijven een jaar; anderen blijven jaar in jaar uit komen. ‘Het is fantastisch om mee te maken dat jongeren na een tijdje hun draai gevonden hebben en zelfstandig hun weg gaan zoeken in de wereld. Dat geeft ons veel voldoening.’
Wat is jullie doelgroep willen we weten. ‘Het gaat ons om zorg aan kinderen, jongeren en jong volwassenen die te maken hebben met sociale en/of medische problemen, gedragsproblemen of andere beperkingen en door indicatie in aanmerking komen voor begeleiding.’

Ieder zijn taak

De taakverdeling binnen de familie tekent zich duidelijk af. Willemien is inmiddels de fulltime zorgboerin. Moeder werkt bij het waterschap, verzorgt daarnaast de administratie en doet veel hand- en spandiensten zoals boodschappen halen en op zaterdagen bijspringen.
Vader is naast zijn werk als schoolleider veel tijd kwijt met de inrichting van de boerderij en met bestuursfuncties, onder meer bij de Stichting Samenwerkende Zorgboeren (SSZ, www.zorgboerenzuid.nl). Zoon studeert in Tilburg en is op deze zaterdagmorgen chauffeur die kinderen haalt en brengt.
Het komt over als een organisch geheel waarin de leden van de familie gezamenlijk een eigen sfeer creëren, een sfeer van rust, regelmaat, gastvrijheid en persoonlijke aandacht. We eten met hen en de kinderen mee en het zelfgebakken brood smaakt goed.
Willemien bruist van het enthousiasme. Ze heeft goed nagedacht over de toekomst en samen met haar ouders heeft ze plannen gemaakt voor de uitbouw van de zorgboerderij. In het voorjaar van 2015 wil ze de zorg- en beleefboerderij uitbreiden met een minicamping. Met Willemien’s Binnenste Buiten Farm Park wil ze een groter publiek aantrekken. De inspiratie hiervoor heeft ze opgedaan tijdens een bezoek met de hele familie aan de boerderij van Adam Henson in Engeland. Hij is er in geslaagd om zijn bedrijf te ontwikkelen tot een in heel Engeland bekende educatieve en recreatieve attractie.
Willemien loopt over van enthousiasme als ze vertelt over de aanpak die ze voor ogen heeft. Ze wil ouders en kinderen spelenderwijs vertrouwd maken met wat de boerderij te bieden heeft: van een trekkerexperience tot bouwen met strobalen. Kortom, de zintuigen van de gasten op een speelse wijze prikkelen met dieren en planten en het boerenwerk. Er moet tot april 2015 nog heel wat gebeuren, maar het concept is goed doordacht en ze werken allemaal samen aan de realisatie.

Zorgen

Jan Kees spreekt zijn bezorgdheid uit over de financiering van de zorg. De regering verschuift veel verantwoordelijkheden naar de gemeenten en dit is dan tevens een bezuinigingsoperatie. Hij heeft er nog geen enkel idee van wat dit per 1 januari 2015 gaat betekenen. Zijn gemeente is er nog niet klaar voor en het zijn nu de ambtenaren van het ministerie die er vaart achter zetten.
‘We dienen rekening te houden met minder zorg en minder geld’, zegt hij. ‘Contracten hebben we nog niet en dat maakt wel onzeker.’
Hij vermoedt dat eerst de indicaties verlaagd worden, want dat scheelt al meteen geld, en dat dan de zorg tegen een lagere prijs wordt ingekocht. En wat het gaat betekenen voor de met zorg opgebouwde contacten en instellingen in de gemeente is ook onduidelijk. Ondanks die onzekerheid is Jan Kees positief: ‘Ik vertrouw op het sociaal gevoel van de mensen en meestal is het zo dat wanneer een kraan ophoudt, een andere begint te druppelen.’
Tenslotte komt de opvolging aan de orde. Willemien maakt zich er klaar voor. Zij wordt het gezicht van het bedrijf. Ze maakt al deel uit van de maatschap. Ze hebben er allemaal vertrouwen in dat het lukt. Eén vraag houdt haar wel bezig. Hoe moet dat straks met haar en haar vriend Sjef? Haar vriend gaat dit jaar het melkveebedrijf overnemen van zijn ouders. Het bedrijf ligt bij Biervliet, 25 kilometer van Terhole. Sjef is er de hele ochtend bij en geniet zichtbaar van de gesprekken. Ze praten er samen over maar weten nog niet hoe ze een en ander gaan organiseren. De tijd zal het leren.