LLTB-onderzoek naar derivaten

LTO heeft contact opgenomen met de Rabobank en de Nederlandse Vereniging van Banken met de vraag om op hun beurt contact op te nemen met klanten en aan te geven waar zij met hun klachten terechtkunnen. Op verzoek van LTO heeft Rabobank in mei dit jaar input geleverd voor een artikel in Nieuwe Oogst en daarin aangegeven waar betrokken ondernemers met klachten terechtkunnen.
Vorige maand is in de LLTB-Ledenraad aandacht gevraagd voor de situatie van afgesloten renteswaps door agrarische ondernemers. Daarop is besloten allereerst grondig te inventariseren wat de ervaringen tot nu toe zijn. Die kunnen LLTB-leden melden via een formulier dat op het digitale LLTB-ledennet is geplaatst. Daarin wordt gevraagd naar zowel positieve als negatieve ervaringen.
Een renteswap is een derivaat, een afgeleid financieel product. Swap is het Engelse woord voor ruil. Bij renteswaps worden vaste en variabele rentes geruild. Deze ruil kan beide kanten opgaan.
Ondernemingen ruilen bij een renteswap meestal de variabele rente tegen een vaste rente. Als onderneming weet je dan voor langere tijd waar je aan toe bent met de rentelasten.

Opslag

Bij een swap betaalt de onderneming de vaste, afgesproken rente aan de bank en de bank betaalt het variabele deel van de rente aan de onderneming. Voor het gebruikmaken van een swap betaalt de onderneming een opslag.
De rente van de swap bestaat uit drie componenten:
1. De Euribor-rente voor de onderliggende lening;
2. Een risico- en opslagpercentage voor de ondernemer;
3. De liquiditeits- of markttoeslag zoals de bank die inschat.

Zorgplicht

Alleen de Euribor-rente is in werkelijkheid vastgezet. De andere twee componenten kunnen gedurende de looptijd eenzijdig door de bank worden aangepast. Veel ondernemers hadden evenwel de gedachte dat zij door middel van een renteswap een vaste rente gingen betalen. Deze blijkt toch nog voor een deel variabel.
Het financiële nadeel kan voor de ondernemer behoorlijk oplopen. De vraag is dan of deze foutieve verwachting is te wijten aan gebrekkige informatievoorziening door de bank. Eind vorig jaar concludeerde de Autoriteit Financiële Markten (AFM), de toezichthouder op de banken, dat de banken niet in alle gevallen zorgvuldig informatie hadden gegeven over de inhoud en risico’s van renteswaps en daarmee hun zorgplicht onvoldoende waren nagekomen.
Het LLTB-onderzoek is tevens bedoeld om leden te informeren die renteswaps hebben afgesloten, maar nog steeds onvoldoende op de hoogte zijn van de consequenties die dit financiële product kan hebben. Op de LLTB-website staat meer informatie over derivaten.