Daling Flevobodem te lijf met drainage

Flevolandse boeren en waterschap Zuiderzeeland volgen met belangstelling de Spaarwater-proeven met systeemgestuurde drainage en ondergrondse zoetwateropslag in Groningen. Waar de experimenten in Hornhuizen en Borgsweer verzilting moeten tegengaan, willen ze in Flevoland de bodemdaling vertragen.

Tienke WoudaHet project Spaarwater van LTO Noord, waterschappen, adviesbureau Acacia Water, DLV Plant en het Waddenfonds loopt sinds dit jaar bij vier boeren in Groningen, Friesland en Noord-Holland. Wanneer de proeven succesvol blijken, kunnen boeren in de noordelijke kustprovincies over voldoende eigen zoet water beschikken.
Een bijkomend, maar niet onbelangrijk voordeel is dat gewasbeschermingsmiddelen, nutriënten en bacteriën als bruinrot en erwinia tijdens de infiltratie van het water door de bodem worden gefilterd en hierdoor afsterven.
Met de Universiteit Utrecht en het RIVM zijn gesprekken over hoe dit wetenschappelijk aantoonbaar is te maken. Dat zou de weg vrijmaken voor pootgoedtelers in Noord-Nederland om weer te beregenen, verwacht Jouke Velstra van Acacia Water.
Een 20 procent hogere opbrengst is dan bovendien mogelijk, doordat vooral in droge periodes voldoende vocht bij de plant komt.
In Hornhuizen, vlak bij de zeedijk in Noordwest-Groningen, legde Acacia Water samen met Combi Drain en Broere Beregening diepe systeemgerichte drainage aan bij akkerbouwer Jan Oosterhuis. Het systeem kwam zo’n 40 tot 60 centimeter dieper te liggen dan de reguliere drainagebuizen. Met een sms-bericht kan Oosterhuis het waterpeil in de winter verhogen. Het zout zakt hierdoor verder de bodem in, waardoor een buffer zoetwater wordt gecreëerd.

Zoetwateropslag

In Borgsweer, bij Delfzijl, experimenteert akkerbouwer Pieter Noordam met ondergrondse zoetwateropslag. Het systeem is bekend uit de glastuinbouw in het Westland, waar glastuinders er al zo’n twintig jaar mee werken. Ook in Bangladesh werkt Acacia Water aan simpele systemen van ondergrondse opslag om de bevolking van voldoende schoon drinkwater te voorzien.
Regenwater wordt in Borgsweer opgevangen via de bestaande drainage, uitgebreid met een verzameldrain. Na metingen wordt het zoute water afgevoerd naar de sloot. Het zoete water wordt na filtering op een diepte van 10 tot 20 meter opgeslagen in een zandlaag. Tijdens het seizoen wordt via druppelirrigatie water toegediend aan de plant. De slangen zijn aangelegd onder de bouwvoor op zo’n 40 centimeter diepte.
‘Het eerste jaar verliep moeizaam. Grote vraag was onder welke weersomstandigheden je de slangen het beste in de grond kunt trekken. Dit tweede seizoen is dat veel beter gegaan. We hopen nu dat ze goed liggen’, zegt Velstra. Noordam: ‘Als het werkt, is het een mooie oplossing om met hetzelfde water meer te doen.’
Flevolandse boeren en medewerkers van de provincie en waterschap Zuiderzeeland bezochten deze week de proeflocaties in Hornhuizen en Borgsweer. Zij trekken gezamenlijk op in het Actieplan Bodem en Water en zijn op zoek naar een manier om de bodemdaling te vertragen. Want die daalt tot 2050 op diverse plaatsen nog fors door, zoals bij Almere naar inschatting plaatselijk meer dan 50 centimeter.
Dit jaar bleek uit literatuurstudie van DLG en het waterschap dat een eenvoudige pilot door stuwen in kavelsloten te plaatsen niet effectief genoeg is om het veen te vernatten, stelt Margreet Vermeer van Waterschap Zuiderzeeland.
Het systeem in de waddenprovincies valt echter niet een-op-een te kopiëren naar Flevoland, stellen de betrokkenen. Grote verschillen zijn dat de polders in Flevoland gemiddeld 5 meter onder het NAP liggen. Waar het op de locatie Noord-Holland om zandgrond gaat en in Friesland en Groningen om zware klei en zavel, gaat het in Flevoland vooral om klei-op-veengronden.
De grootste angst bij Flevolandse boeren is dat hun percelen straks te veel vernatten door flinke regenbuien. ‘Dat is ook mijn zorg. De kleischeuren wil je wel hebben om hevige buien op te vangen’, zegt Velstra.
Het is zaak dat boeren tussen de oren krijgen dat drainage meer mogelijkheden biedt dan het afvoeren van water op percelen, stelt LTO Noord Flevoland-voorzitter Arnold Michielsen. ‘Elders in Nederland, zoals in het westelijke veenweidegebied, zijn boeren al een tijd bezig met onderwaterdrainage.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer