‘Iedere Vrielink zocht lange vrouw’

‘Wij zijn zowel melkveehouder als rundveedierenarts’, vertelt Olsman-Vrielink. ‘In de oude stal komt onze praktijkruimte, waar ook plaats is voor de apotheek voor rundvee.’
Steven en Annemarie boeren op Erve Hiddink, gelegen in buurtschap Exel bij Laren. Al eeuwenlang wordt deze plek door voorouders van Steven Vrielink bewoond. Dat was de reden voor Annemarie om het familiebedrijf aan te melden bij Hogeschool Windesheim. De hogeschool startte in april met LTO Noord een zoektocht naar het oudste agrarische familiebedrijf van Nederland. Titel van de zoektocht: Boer zoekt roots.
Een jury, bestaande uit historici, riep op basis van aanmeldingen uit het hele land de familie Vrielink-Olsman als winnaar uit. Donderdag werden ze hiervoor door staatssecretaris Sharon Dijksma geëerd tijdens het NAJK-congres over familiebedrijven. Vrielink: ‘Wij zien het familiebedrijf als een mooi geschenk van onze voorouders.’

Vrouwelijke lijn

In 1356 werd in niet-officiële documenten al gesproken over Erve Hiddink. Het eerste officiële document dateert van 1593, toen Gerhard en Roeloffken Hiddinck zich hier na hun trouwen vestigden.
Zelf wisten Vrielink en zijn partner van hun geschiedenis niet zo veel af. ‘Door onze aanmelding zijn we er verder in gedoken. Dat maakte het steeds leuker’, vindt Annemarie.
Waarschijnlijk was het bedrijf in het verre verleden een gemengd bedrijf, zoals zo veel bedrijven in de Achterhoek, waar vee werd gehouden en akkers bewerkt. Heel vroeger was er sprake van een hoeve, omringd door een slotgracht.
Een belangrijk jaartal in de familiegeschiedenis is 1827. Toen trouwde Egberdina Hiddink met Jan Vrielink en werd het bedrijf via de vrouwelijke lijn voortgezet. ‘Van haar twee broers en haar zus was Egberdina de enige die trouwde’, weet Annemarie. ‘Jan en Egberdina waren zich blijkbaar erg bewust van hun taak om voor een opvolger te zorgen, want zij kregen elf kinderen.’
Jan Vrielink maakte indruk op Egberdina omdat hij met een mooi span paarden reed. ‘Jan Vrielink was vrij klein van stuk’, vertelt Steven. ‘Na hem hebben alle Vrielinks gezocht naar een sterke, lange vrouw. En dat heb ik ook gedaan’, zegt hij lachend.
Steven stamt af van de oudste zoon van Jan en Egberdina, Hendrik-Jan, zijn betovergrootvader. Deze Hendrik-Jan kreeg samen met zijn vrouw Janna één zoon. Op vierjarige leeftijd raakte deze jongen zijn moeder kwijt door haar overlijden. Een tante nam de opvoeding voor haar rekening. Uiteindelijk volgde hij zijn vader op op Erve Hiddink. ‘Toen was het doorgaan van het familiebedrijf dus penibel’, zegt Olsman-Vrielink.
Van een broer van Hendrik-Jan, Evert Jan, woont nog altijd een nazaat aan de weg bij Steven en Annemarie. Steven Vrielink: ‘Dat is Jan Vrielink, hij heeft ons erg geholpen bij het uitzoeken van de familiegeschiedenis.’

Genetisch belast

Steven wist op zesjarige leeftijd al dat hij boer wilde worden. Het verzorgen van dieren had zijn speciale belangstelling. Hij ging studeren voor dierenarts, maar bleef daarnaast altijd thuis meewerken.
Annemarie komt niet van een agrarisch bedrijf. ‘Maar ik ben, vrees ik, genetisch belast. Een grootmoeder is afkomstig uit een IJsselboerenfamilie. Ik ben altijd gek geweest van boeren en van koeien. Dat is gigantisch uit de hand gelopen’, glimlacht ze.
In 2008 nam Steven Vrielink het ouderlijk bedrijf over. Sinds 2009 oefenen de beide partners het bedrijf uit in een manvrouwmaatschap. ‘We hebben allebei de mogelijkheid gekregen om ons te ontwikkelen, om onze talenten te ontplooien’, geeft Steven aan. ‘Dat we zowel melkveehouder zijn als dierenarts heeft voor ons als voordeel dat we de ervaringen uit het bedrijf gebruiken in het advieswerk. Dat werkt vice versa. De kennis en ervaring als dierenarts brengen we weer terug in het bedrijf.’
In het kunnen voortzetten van het familiebedrijf vervullen de moeders van Steven en Annemarie een speciale rol. ‘Twee powervrouwen’, zegt Steven. ‘Wij hebben het bedrijf overgenomen, maar beide moeders staan ons bij met raad en daad.’ Zijn vrouw vult aan: ‘We doen met enige regelmaat een beroep op de raad van commissarissen’, doelend op de beide moeders.
Alles is bespreekbaar. Dat maakt volgens Annemarie een familiebedrijf sterk: dat je in een vertrouwde omgeving als familie dingen kunt bespreken en bediscussiëren en dat je fouten mag maken.
‘De kracht van het familiebedrijf is, zoals wij hebben ervaren, ook dat je als opvolgers op een gegeven moment wordt losgelaten. Het is goed om zelf aan het roer te komen, dat de teugels worden overgenomen. Een tijdige opvolging geeft opvolgers de kans om de oudere generatie vragen te kunnen stellen. Ik denk dat het er niet makkelijker op wordt als opvolging maar wordt uitgesteld. Eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen is belangrijk voor een ondernemer, is onze ervaring. Gesteund door onze moeders is het echt óns bedrijf.’