Boeren dwingen Tennet om tafel met LTO

Henriët DijkVoor melkveehouder Aalberts, destijds nog bestuurslid bij LTO Noord West-Overijssel, begint het in 2009. ‘Toen kwam er een rentmeester namens Tennet bij mij langs’, vertelt hij. ‘Hij legde een pakket papieren op tafel, waar ik mijn handtekening op moest zetten. Hoeveel schadevergoeding ik kreeg, moest ik zelf maar uitrekenen, want dat stond wel ergens in de formulieren. Ik ben direct gaan informeren bij LTO hoe het nu zat.’
Tennet wil vanaf het tuindersgebied Koekoek bij IJsselmuiden een 110 kilovolt stroomkabel door Mastenbroek richting Zwolle aanleggen. Een traject van 3,8 kilometer. Aalberts benadrukt dat geen van de boeren tegen de aanleg is. Ze willen een fatsoenlijke schadevergoeding.
‘Ik heb in die tijd heel veel opgetrokken met beleidsadviseur Inge Hageman van LTO Noord. Zij zorgde voor de goede verbindingen. Op aanraden van LTO Noord zijn we niet akkoord gegaan met de voorstellen, ook omdat we wisten dat LTO Nederland nog in overleg was’, aldus Aalberts.
‘Dan zie je toch de kracht van samen schouder aan schouder staan en je als collectief opstellen’, vult Kees van Rooijen aan. Hij is voor LTO Nederland de specialist schaderegelingen. ‘Op vier niveaus hebben we de rug rechtgehouden. Allereerst de boeren zelf. Zij stappen naar hun afdelingsbestuur. Dat gaat weer naar LTO Noord en LTO Nederland voert mede namens hen de landelijke onderhandelingen.’
Inzet van LTO Nederland zijn marktconforme vergoedingen bij alle leidingbeheerders. In 2011 spreekt LTO nieuwe tarieven met de Gasunie af. Die zijn bijna een verdrievoudiging ten opzichte van de oude afspraken.

Uit elkaar spelen

Van Rooijen wijst op een passage in de notulen rond de 110 kilovolt-kabel door Mastenbroek. ‘In maart 2011 stelt een medewerker van Tennet dat boeren zichzelf tekortdoen door te luisteren naar LTO. Tennet heeft een aantal jaren geprobeerd om de partijen uit elkaar te spelen. Dat hebben wij niet laten gebeuren.’
Dat LTO landelijk in actie komt, kan Van Rooijen eenvoudig verklaren. ‘De markt doet hier zijn werk niet.’ Dat komt door de Belemmeringenwet Privaatrecht, uit 1927. Die bepaalt dat grondeigenaren de aanleg van leidingen moeten gedogen én dat ze daar schadeloos voor worden gesteld.
‘LTO Noord kijkt mee naar de keuze van tracés in gebieden. Dat is belangenbehartiging per regio’, aldus Van Rooijen. Overleg over de schadevergoeding, zowel gewasschade als een zakelijk recht overeenkomst, doet LTO Nederland. Dan gaat het ook om zaken als leesbare contracten.
Met als argument dat het gaat om geld van de belastingbetaler, volgde Tennet niet. ‘Ze liepen bij ons van tafel, maar ze kwamen terug omdat al die boeren zeiden: ‘Ga maar in overleg met LTO.’ Daarom is het zo belangrijk om elkaars handen vast te houden’, stelt Van Rooijen.
Na twee jaar stevig onderhandelen gaat Tennet in 2013 akkoord. Ook stemt de leidingbeheerder deze zomer in met een aanvulling – addendum – die regelt dat bij gewijzigde omstandigheden, zoals commercieel gebruik van de kabels, de vergoeding wordt aangepast.
Dat addendum is essentieel voor de IJsselmuider boeren. Want ondertussen had Tennet bij hen – als enige via een gedoogprocedure – de kabels aangelegd. ‘We kregen een gewasschadevergoeding en verder geen cent’, zegt Aalberts. Terwijl Tennet later in de Noordoostpolder wel akkoord ging met dat addendum. Inzet van LTO was dan ook dat de IJsselmuider boeren gelijk zouden worden behandeld met de polderboeren.
Aalberts heeft warme herinneringen aan een overleg met afdelingsvoorzitters van LTO. ‘Daar zei de man van de Noordoostpolder: ‘De IJsselmuider boeren hebben voor ons de kolen uit het vuur gehaald. Ik stel voor dat wij een deel van onze vergoeding te geven als ze er niet uitkomen met Tennet.’ Mooi’, vertelt Aalberts.
Zo’n actie bleek onnodig. De IJsselmuider boeren hebben begin deze maand een zakelijk recht overeenkomst met Tennet afgesloten. ‘We hebben er meer dan 2,5 keer zo veel uitgesleept als ze ons geboden hebben’, aldus Aalberts.