Snel vergroenen met akkerrand

Douwe KortingHet idee komt voort uit het project Actief Randenbeheer Brabant (ARB), dat eind vorig jaar officieel afliep en dit jaar nog doorloopt als GLB-pilot. Vooruitlopend op de vergroeningseis besloten vrijwel alle vierhonderd deelnemende akkerbouwers om hun randen te laten liggen; in totaal goed voor zo’n 1.000 strekkende kilometer.
Vier waterschappen, provincie en ZLTO trekken het project. Ze denken al even na over hoe de randen te koppelen zijn aan de Europese eis om 5 procent van het boerenland te labelen als ecologisch aandachtsgebied.
‘En het lijkt te passen’, vertelt ZLTO-projectleider Rob Schrauwen. ‘Bijna alle ARB-deelnemers hadden 2 tot 4 procent van hun gronden ingezaaid met een gras-kruidenmengsel. Die stroken tellen met weegfactor 1 mee in de vergroening. Maar ook de aangrenzende watervoerende sloot, mits een leggerwaterloop, mag ook meetellen en wel met weegfactor 2. Zie daar de verdubbelaar.’
Niet alleen ZLTO, ook de Brabantse waterschappen staan positief tegenover deze benadering. Schrauwen: ‘Tijdens het project betaalden de waterbeheerders per strekkende meter zo’n 18 cent. Daarvoor in de plaats kregen ze een rand die bijdraagt aan een betere waterkwaliteit. Waterschappen zullen nu wellicht komen met een concurrerend aanbod om boeren te verleiden om de rand te kiezen en niet voor vanggewassen te gaan. Ondernemers komen zo veel eerder in aanmerking voor betalingsrechten.’
Als tegenprestatie sluiten waterschap en boer een gebruiksovereenkomst over het berijden van de rand en de ontvangst en de spoedige verwerking van slootmaaisel.
ZLTO heeft al wat zitten rekenen aan dit model. Schrauwen concludeert dat het ondernemers veel oplevert. ‘Of je een vanggewas met weegfactor 0,3 aanlegt of kiest voor een rand met aangrenzende waterloop, kan per hectare per jaar enkele duizenden euro’s schelen.’

Draagvlak

Verder is deze aanpak gepolst bij een klankbordgroep van ARB-deelnemers. En die zien het wel zitten. ‘Vooral ook omdat je als ondernemer je buren niet nodig hebt en het dus helemaal alleen met het waterschap kunt regelen.’
De komende tijd wordt de werking van de ‘verdubbelaar’ in de praktijk getest, uitgewerkt en bestuurlijk dichtgelegd. Schrauwen denkt dat akkerbouwers daarna de vruchten gaan plukken. ‘En zij die nu nog geen rand hebben, zullen ongetwijfeld volgen.’