Toelating van nieuwe technieken in veredeling is stap dichterbij

'Met dit voorstel komt de mogelijkheid om ook in de Europese Unie moderne technieken te gebruiken voor het ontwikkelen van nieuwe gewassen echt dichterbij', stelt directeur Michiel Klompenhouwer van Plantum. Hij reageert namens de koepelorganisatie voor veredelingsbedrijven en zaadfirma's op het compromisvoorstel van het Europees Parlement, de Raad van Lidstaten en de Europese Commissie voor versoepeling van de regels voor NGT's.

Het voorstel rekent met de categorieën NGT 1 en NGT 2, die niet meer vallen onder de strenge regelgeving voor genetisch gemodificeerde organismen (ggo's). NGT 1 betreft gewassen die ook via klassieke veredeling kunnen worden verkregen. Voor deze gewassen komt een meldingsplicht en hoeft alleen het uitgangsmateriaal te worden gelabeld.

Bij NGT 2 is sprake van een ingewikkelder genomisch patroon. Hiervoor gaat lichtere ggo-regelgeving gelden, wel met verplichte etikettering van producten. Bovendien krijgen individuele lidstaten de mogelijkheid om af te zien van de teelt van NGT 2-planten op hun grondgebied. De nieuwe Europese regelgeving wordt niet van toepassing op biologisch geteelde gewassen.

In het voorstel dat momenteel voorligt, hebben de onderhandelaars bepaald dat voor de NGT 1-categorie herbicidetolerantie en een specifieke insectenresistentie zijn uitgesloten. Gewassen met deze eigenschappen die via een nieuwe techniek zijn ingekruist, worden aangemerkt als NGT 2.

Plantum vraagt om nadere uitleg hierover. De organisatie ziet liever dat de scheiding tussen NGT 1 en NGT 2 moet gaan over technische criteria, die aangeven hoeveel DNA-aanpassingen zijn toegestaan binnen een categorie, en niet over duurzaamheidseigenschappen.

Politiek akkoord

Het compromis ligt voor bij de Raad van Lidstaten en het Europees Parlement voor een tweede stemming. Een definitief akkoord wordt verwacht in de loop van komend jaar. En mocht het zover zijn, dan duurt het volgens Plantum nog zeker twee jaar om de uitwerking van de nieuwe regelgeving rond te krijgen. Een goede invoering van de voorgestelde versoepeling noemt de organisatie essentieel voor de praktische werkbaarheid.

In het voorstel voor de nieuwe regelgeving is vastgelegd dat er goede afspraken moeten komen over octrooien voor NGT-planten. De Europese Commissie laat daarvoor een studie uitvoeren om de impact van octrooien op innovatie, de beschikbaarheid van zaden en de concurrentiepositie van Europese gewastelers in beeld te brengen.

Veredelingsbedrijf Keygene is tevreden over het voorstel. Directeur Roeland van Ham ziet het als erkenning van het volgens hem wetenschappelijk onderbouwde feit dat aanpassingen door NGT's gelijkwaardig zijn aan aanpassingen die met conventionele veredelingstechnieken kunnen worden gedaan. Verder spreekt hij over positieve aanknopingspunten in de discussie over intellectueel eigendom.

Van Ham: 'Omdat met deze technieken veel preciezer en sneller kan worden gewerkt, biedt dit meer mogelijkheden om gewassen duurzaam en efficiënt te verbeteren. Dat is hard nodig, omdat de omgeving van onze gewassen veel sneller dan voorheen verandert.'

Stimuleren van duurzaamheid

Het voorstel is volgens Van Ham belangrijk voor de sector vanuit het oogpunt van duurzaamheid. 'Maar ook economisch en competitief is het een belangrijke factor die de Europese Unie kan versterken in haar positie op het gebied van voedselzekerheid.'

Door de grote en langdurige onzekerheid rondom NGT's is de veredelingssector volgens de directeur van Keygene nog niet goed voorbereid op de nieuwe regelgeving. Toch verwacht hij wel een inhaalslag van de meeste veredelingsbedrijven, waardoor binnen een paar jaar de eerste NGT-gewassen ook in Europa kunnen worden geïntroduceerd.

Belangenbehartiger LTO Nederland reageert ook positief op het akkoord. De organisatie hoopt dat hiermee een einde komt aan decennialange discussies die ervoor hebben gezorgd dat de Europese Unie achterop is geraakt bij landen waar NGT's al langer mogen worden toegepast. Ron Mulders, domeinhouder Plant bij LTO Nederland, wijst op het belang van NGT's als Crispr-Cas voor het ontwikkelen van weerbare teeltsystemen.

Eerder nieuwe rassen

'Zo komen eerder nieuwe rassen beschikbaar die beter bestand zijn tegen ziekten en plagen. Dat helpt om het gebruik van gewasbescherming verder terug te dringen. Het akkoord levert een belangrijke bijdrage aan de verdere vergroening, de klimaatadaptatie en onze voedselzekerheid', verklaart Mulders.

Overigens vindt LTO Nederland het belangrijk dat zowel telers als consumenten keuzevrijheid houden bij het gebruik van NGT's. In dat kader heeft de biologische sector aangegeven dat ze wil dat haar teelten vrij blijven van de nieuwe technieken. Het compromisvoorstel speelt hierop in door biologisch geteelde gewassen uit te sluiten.

LTO Nederland pleit daarom ook voor nieuwe afspraken over uitwisseling en vermenging en te gebruiken uitgangsmateriaal.