Wiersma: 'Provincies hebben eigen bevoegdheden, ik ga daar niet over'

Daarmee reageert Wiersma op vragen van SGP-Kamerlid André Flach over het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG) waarover afgelopen week veel boosheid en onrust ontstond onder boeren. Volgens Flach betekenen de plannen voor veel Utrechtse veehouders dat ze aan een onmogelijke emissiereductie moeten voldoen. 'Het betekent in feite dat ze moeten verdwijnen, het komt neer op uitrookbeleid', aldus de SGP'er.

Flach zegt het ongeduld van provincies te begrijpen, maar waarschuwt dat hun plannen de chaos 'eerder groter dan kleiner' kunnen maken. 'We moeten niet twaalf plannen hebben, waarna het Rijk er ook nog eens doorheen komt fietsen. Waar blijft de afstemming tussen de minister en de provincies?', vraagt hij zich af.

Bevoegd gezag

Wiersma wijst erop dat provincies eigen bevoegdheden hebben, juist als het gaat om natuurbeleid en vergunningverlening. Het UPLG is volgens de minister in hoofdlijnen vergelijkbaar met de plannen die ze momenteel zelf uitwerkt, maar ook met plannen die verdergaan dan dat. 'Ik snap dat de plannen grote zorgen brengen bij boeren, maar de provincie is bevoegd gezag. Ik kan er niet heel veel van vinden. Brabant heeft bijvoorbeeld ook al heel lang eigen stikstofbeleid.'

Wat betreft het UPLG hoopt Wiersma dat er vanuit de publieksconsultatie, die in januari en februari 2026 plaatsvindt, een 'signaal' wordt gegeven. 'Ik heb de voorstellen ook gezien, die hebben implicaties. Rendabele bedrijfsvoering is voor de bedrijven die het betreft vrijwel onmogelijk. Ik kan toezeggen dat, zolang ik minister ben, het uitgangspunt is om naast de boer te staan en bedrijfsvoering niet onmogelijk te maken.'

Tegelijkertijd benadrukt de minister dat er voortdurend afstemming is met provincies over de plannen waar zij zelf aan werkt. 'Ik ben bezig die op een zorgvuldige manier uit te werken, waarbij haalbaarheid en toekomstperspectief centraal staan. Ook lopen er nog een aantal onderzoeken. De provincies weten aan welke plannen ik uitvoering geef en hoe ik die wil inrichten. Ik zal met hen in gesprek blijven gaan', belooft ze. 'Ik roep hen ook juist op om gezamenlijke lijnen uit te zetten.'

Flach mist daadkracht in de reactie van de minister. 'Dit is een machteloos antwoord', vindt hij. 'Waar blijft het wetsvoorstel om de kritische depositiewaarde (KDW) uit de wet te halen? Is hier afstemming over geweest? En hoe voorkomen we dat er nog tien van dit soort plannen komen?' Wiersma stelt dat zij nog voor kerst een advies van de Raad van State verwacht over het schrappen van de KDW en dat ze in het voorjaar van 2026 een programma wil indienen.

Gebrek aan voortgang

Ook andere Kamerleden toonden zich tijdens het vragenuur kritisch. Zo vroeg Anne-Marijke Podt (D66) zich af of provincies met hun eigen plannen misschien juist naast de boeren willen gaan staan, in verband de handhavingsverzoeken die er liggen en het gebrek aan voortgang in Den Haag.

Dat laatste bestrijdt Wiersma, maar ze begrijpt ook dat provincies met plannen komen. 'Ze hebben de bevoegdheid daarvoor en hebben te maken met handhavingsverzoeken. Ik kan niet anders dan toejuichen dat ze maatregelen nemen.' In reactie op VVD-Kamerlid Renate den Hollander stelt de landbouwminister absoluut kansen te zien om de provinciale aanpakken weer synchroon te laten lopen met de landelijke.