Utrechts gedeputeerde Sterk: 'Boeren krijgen kans om zelf met plan te komen'

Provincie Utrecht werkte de afgelopen drie jaar aan het UPLG, samen met andere overheden, organisaties en de landbouwsector. 'We hebben intensieve maar goede gesprekken gehad', zegt Sterk. 'Ik ben op zich blij met wat er nu ligt. Niks doen is geen optie op dit moment, dat geldt in elke provincie. Overal zit de boel op slot, we zijn al zes jaar bezig om weer vergunningen te kunnen geven en ondertussen kunnen we ook amper woningen bouwen.'

De provincie staat financieel en met menskracht klaar. Maar boeren moeten zelf een keuze maken

Mirjam Sterk, CDA-gedeputeerde provincie Utrecht

Aan het UPLG is drie jaar gewerkt met veel organisaties, geeft de gedeputeerde aan. 'Niemand zal zeggen: het is fantastisch, voor iedereen zal er iets inzitten waar hij niet blij mee is. Maar het is wel iets waarmee we de natuur kunnen herstellen en de vergunningverlening op gang kunnen brengen. Het is ontzettend nodig om perspectief te kunnen bieden. Over de manier waarop dat moet gebeuren verschillen de meningen soms.'

De landbouwsector zat dus ook aan tafel. Is de inhoud van dit ontwerp nog verrassend voor boeren?

'We hebben gesproken met vertegenwoordigers van landbouworganisaties, die weten globaal wat erin staat. Individuele boeren nog niet. We hebben in ieder geval goed geluisterd naar alle partijen die aan tafel zaten. Zo willen boeren graag zelf aan het roer staan om op gebiedsniveau stikstof terug te dringen. Ze krijgen de tijd om een plan te maken om te reduceren met stal- en voermaatregelen, zodat we vanaf 2027 weer kunnen beginnen met vergunningen verlenen.'

De volgende stap in het proces is een inspraakronde. Hoeveel kan er nog worden aangepast?

'We gaan goed kijken naar de ideeën die nog komen en die gaan we gebruiken in het definitieve UPLG dat we voor de zomer van 2026 willen vaststellen. Maar we hebben eigenlijk al die tijd al geprobeerd goed te luisteren en hebben veel ideeën overgenomen. Maar we moeten wel de natuur herstellen: keer op keer hoor je bij de rechter dat het moet worden vastgelegd.'

'Tegelijkertijd heeft 50 tot 60 procent van de boeren momenteel geen volledige vergunning. Vergunningverlening en natuurherstel zijn geborgd in het voorstel dat er nu ligt, zodat we die op orde hebben voor de rechter. Alles wat daarbij komt aan goede voorstellen, nemen we mee.'

Voor sommige agrariërs zullen de doelen in het UPLG pijn doen, erkent de provincie. U zegt naast agrariërs te willen staan. Op welke manier?

'Niet alleen de provincie staat naast de boer, maar ook andere overheden en organisaties. Wij bieden plattelandscoaches, ondernemersprogramma's en allerlei subsidieregelingen waarmee we bijvoorbeeld boeren kunnen helpen verplaatsen. Daarnaast is er de Utrechtse Monitor Duurzame Landbouw (UMDL), waarin boeren zelf ontdekken hoe ze doelen kunnen halen op basis van hun vakkennis. Zo zijn er een heleboel instrumenten.'

'De provincie staat financieel en met menskracht klaar. Maar boeren moeten zelf een keuze maken. We spreken hen graag aan op hun vakkennis en kunde. Zelfsturing staat centraal. Boeren vragen ons telkens om duidelijk te maken wat er van ze wordt verwacht per gebied. Veel van hen willen echt graag aan de slag, want ze zitten nu hartstikke vast.'

Hoe ziet het proces richting het definitieve UPLG er de komende tijd uit?

'De komende tijd gebruiken we om alle betrokkenen te informeren. Niet alleen organisaties en ondernemers kunnen hun zienswijze indienen, maar ook Provinciale Staten.'

'In januari is er een debat over het ontwerp-UPLG in de landbouwcommissie van Provinciale Staten. Dat beschouwen we eigenlijk als een soort zienswijze die we gaan meenemen in het definitieve UPLG. Bepaalde zaken zullen we als provinciebestuur juridisch moeten vastleggen, over een aantal onderdelen kunnen de staten meebesluiten.'