Voorjaar en herfst compenseren slechte zomer voor ruwvoer

In de afgelopen weken zijn overal in het land mooie sneden herfstgras geoogst. Door de droogte van afgelopen zomer waren nog ruim voldoende stikstof en andere voedingsstoffen aanwezig voor een goede grasgroei en graskwaliteit, zegt specialist melkvee Johan Absil van Voergroep Zuid. 'Dat gras is prima bruikbaar in het rantsoen van de melkkoeien. Geschikt om op stal te voeren, voor beweiden en ook ingekuild heeft het een goede plek in het rantsoen.'

Het herfstgras zal veel eiwit leveren en smakelijk zijn door de gunstige groei- en oogstomstandigheden. Dat er mogelijk wat minder VEM (Voeder Eenheid Melk) in zit, is volgens Absil niet zo belangrijk. 'Als de koeien er 1 kilo droge stof extra van opnemen, maakt dat niet uit. Wel van belang is dan natuurlijk dat er netjes is gewerkt bij het oogsten en het gras hooguit één keer is geschud. Anders komt er zand in.'

Onafhankelijk adviseur Thijs Braam van Feed4More beaamt dat met het mooie herfstgras een hoge drogestofopname mogelijk is. 'Bij stalvoeren gaat zomaar 3 tot 4 kilo droge stof in het rantsoen. Inkuilen van het herfstgras in balen maakt een gerichte inzet mogelijk', zegt hij.

Je kunt het vrijwel direct gaan voeren. Het gras is smakelijk en goed verteerbaar en een mooie aanvulling op de kuilen van de tweede snede en vooral van de zomer. 'De zomerkuilen zijn door droogte minder goed verteerbaar en missen VEM en eiwit. Met het herfstgras in balen kun je de juiste hoeveelheid erbij doseren. Kuil je in lagen in, dan gaat dat lastiger. Je kunt dan ook niet direct met het herfstgras gaan voeren. De kuil moet eerst stabiel zijn', legt Braam uit.

De eerste snede van dit jaar leverde smakelijk gras op met veel suiker. Volgens data van Eurofins Agro haalt de eerste snede 961 VEM, met een suikergehalte van 107 gram per kilo droge stof. Dit is ruim boven het langjarig gemiddelde. Het ruweiwitgehalte komt met 169 gram wat onder het gemiddelde uit, terwijl het darmverteerbaar eiwit (DVE) met 63 gram hoger ligt en de onbestendig eiwitbalans (OEB) iets lager.

Ook de tweede snede die op tijd werd gemaaid, was nog goed. Die is met 902 VEM, 107 gram suiker en 64 gram DVE hoger dan gemiddeld. Later liep de kwaliteit wat terug door de droogte. In augustus halen de kuilen gemiddeld nog 885 VEM, 91 gram suiker en 67 DVE. 'Zeker in de zomer zijn er landelijk grote verschillen', zegt productmanager Antoon Jacobs van Eurofins. 'Als er voldoende regen viel of de veehouder kon beregenen, dan was de kwaliteit beter dan wanneer het gras last had van droogte.'

Bij snijmais zijn er met name in het zuiden van Nederland grote verschillen zichtbaar. Daar is een deel van de mais soms in een week tijd verdroogd. 'Door snel te oogsten, kan de voederwaarde nog meevallen', verwacht Absil. 'De korrels waren nog niet keihard en zullen nog goed verteren.'

Volgens Jacobs laten de eerste vijfhonderd snijmaiskuilen wat minder goede resultaten zien dan gemiddeld, al valt het met 349 gram zetmeel en 1.003 VEM nog wel mee. Bij de latere maisoogsten zal zeker het zetmeel-gehalte nog behoorlijk gaan oplopen, zo is de verwachting. Bij verdroogde mais past de voorjaarskuil met een hoog suikergehalte goed. 'Suiker is nodig voor een goede vertering', stelt Absil.

Ruwvoertekort verwacht

Dit seizoen hebben veel melkveehouders volgens Braam extra mais aangekocht. 'Ze zagen een ruwvoertekort aankomen en de maisprijzen waren goed, net zoals de financiële positie', stelt de adviseur.

De kwaliteit en opbrengst van de mais zijn in het oosten en noorden van Nederland volgens Braam naar verwachting prima. 'De opbrengst komt ergens op de 45 ton tot meer dan 50 ton per hectare uit en de kolven zijn tot bovenaan goed gevuld. Met deze kwaliteit mais zijn goede rantsoenen samen te stellen. Als er extra eiwit nodig is in het rantsoen, is het een goede zaak om dat nu aan te kopen. De prijzen zijn laag.'

Absil: 'Maar het is nog mooier wanneer je het van je eigen land kunt halen. Er is nu regen gevallen. Als het in de komende weken nog groeizaam weer is, kan er mogelijk nog een keer een snede worden geoogst.'

Melkveehouders die kuil van de eerste snede gaan voeren, kunnen het beste voorzichtig opstarten. 'Het is door de goede verteerbaarheid en het hoge suikergehalte een pittig product', stelt de Feed4More-adviseur. 'Hier past bierbostel bij en natuurlijk mais. Bij inkuilen in laagjes (ofwel lasagnekuil) is voorzichtig starten minder noodzakelijk. De kuil van de latere sneden compenseert dan voldoende.'