Minister Wiersma moet gegevens Gelderse veehouders openbaar maken

Dat heeft de rechtbank Den Haag donderdag bepaald in een uitspraak in een kort geding. NRC Handelsblad en journalistiek onderzoeksplatform Follow the Money hadden ook om bepaalde agrarische gegevens gevraagd, maar hun vorderingen werden afgewezen door de rechtbank.

De uitspraak van de rechtbank kent een lange juridische voorgeschiedenis. De drie media hadden in december 2022 en januari 2023 los van elkaar gegevens opgevraagd over agrarische ondernemingen. Toenmalig landbouwminister Piet Adema besloot in 2023 over te gaan tot openbaarmaking. Zijn opvolger Femke Wiersma besloot dit in 2024 in te trekken.

Op 10 juli 2025 oordeelde de rechtbank Overijssel dat de minister die beslissing niet had mogen nemen en werd dit vernietigd. Daarop ging de minister weer in hoger beroep bij de Raad van State. Die besloot op 14 augustus dat de uitspraken van de rechtbank Overijssel worden geschorst tot er in het hoger beroep over is geoordeeld. De zitting in dat hoger beroep heeft plaatsgevonden op 28 augustus 2025. De Raad van State heeft nog geen uitspraak gedaan.

Nieuw verzoek

Ondertussen had Omroep Gelderland op 31 januari 2024 een nieuw Woo-verzoek ingediend voor het openbaren van gegevens van agrarische ondernemingen tussen 2020 en 2023. Op 2 juli 2024 besloot Wiersma om de gevraagde gegevens over 2023 openbaar te maken. Hierop werden geen bezwaarschriften ingediend. Maar toch trok Wiersma vorige maand het besluit in omdat ze vindt dat de gevolgde zienswijzeprocedure ontoereikend zou zijn. Deze intrekking was ontoereikend, oordeelde de voorzieningenrechter op 20 augustus, waarop de intrekking werd geschorst.

De rechtbank Den Haag oordeelt nu dat de openbaarmakingsplicht van de Woo juridisch gezien geldt: de minister moet deze gegevens verstrekken. De rechter oordeelde dat het belang van journalisten (en het publiek) om te worden geïnformeerd zwaarder weegt dan de argumenten van Wiersma om te wachten tot andere procedures zijn afgerond. Daarom moet de minister de gegevens binnen veertien dagen na deze uitspraak overhandigen. Doet ze dat niet, dan volgt een boete van 50.000 euro per dag, tot maximaal 1 miljoen euro.