NAJK gematigd positief over voorstellen Europees landbouwbeleid

De commissie presenteerde op 16 juli haar voorstellen voor het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2028-2034 en de Europese meerjarenbegroting (MFK). De inzet van NAJK en CEJA, de Europese koepelorganisatie voor jonge boeren, heeft volgens NAJK-portefeuillehouder Gerben Boom zijn vruchten afgeworpen.

'Het is positief dat Europa generatievernieuwing en jonge boeren nu expliciet benoemt als prioriteit binnen het GLB. En de verdubbeling van het budget voor jonge boeren is echt een belangrijke erkenning', reageert Boom. 'Tegelijkertijd moeten we realistisch blijven; veel hangt nu af van hoe Nederland deze ruimte gaat benutten. Zonder een krachtige nationale invulling die oog heeft voor een gelijk speelveld in Europa blijven het mooie woorden.'

Ook het feit dat Eurocommissaris Christophe Hansen (Landbouw) expliciet een verdubbeling van het budget voor jonge boeren binnen het GLB aankondigde, stemt tot tevredenheid bij NAJK. Met deze verdubbeling komt er volgens de organisatie 'aanzienlijk meer ruimte om jonge boeren gericht te ondersteunen bij bedrijfsovername, investeringen en innovatie'.

Zorgwekkend

Minder gelukkig is NAJK met de aangekondigde verlaging van het GLB-budget. 'Dat is zorgwekkend, zeker gezien de grote maatschappelijke opgaven die op het landbouwbeleid afkomen, zoals klimaatverandering, dierenwelzijn en waterkwaliteit. De verlaging treft met name de budgetten die nu zijn ondergebracht in pijler 2, het onderdeel dat zich juist richt op plattelandsontwikkeling. Juist daar waar veel regelingen voor jonge boeren, innovatie en duurzame ontwikkeling worden ondergebracht.'

Daarnaast maken de jonge boeren zich, net als onder andere LTO Nederland, zorgen over de aantasting van het gemeenschappelijke karakter van het GLB. In de nieuwe voorstellen krijgen EU-lidstaten namelijk veel ruimte voor eigen interpretatie en nationale invulling.

'Daarmee wordt het risico op een ongelijk speelveld tussen boeren in verschillende EU-landen groter', stelt NAJK. 'Nederlandse boeren zouden hierdoor met strengere eisen kunnen worden geconfronteerd dan hun collega's over de grens. Dat is onacceptabel: het GLB moet boeren in Europa gelijke kansen bieden.'

Oproep aan Den Haag

NAJK roept het ministerie van LVVN, Financiën en de leden van de Tweede Kamer op om de geboden ruimte in de Europese voorstellen om te zetten in concrete, praktische maatregelen binnen het Nationaal Strategisch Plan. 'Daarbij is het essentieel dat jonge boeren en tuinders optimaal profiteren van de verdubbeling van het budget, waardoor bedrijfsovernames weer makkelijker worden.'

De Europese boerenkoepel Copa-Cogeca, waar ook LTO bij is aangesloten, is veel minder positief over de koers die de Europese Commissie wil varen. 'De aanpak is onaanvaardbaar voor de Europese landbouworganisaties', reageert de organisatie een dag na de bekendmaking van de voorstellen.

'De boodschap die door de top van de Europese uitvoerende macht wordt afgegeven blijkt echt schadelijk te zijn. Het fundament van het EU-landbouwbeleid wordt ondermijnd en ontmanteld in wat de geschiedenis in zou kunnen gaan als een Zwarte Woensdag in Brussel', aldus Copa-Cogeca.

Copa-Cogeca neemt een duidelijk standpunt in over de aangekondigde bezuinigingen op de landbouwbegroting, de ontbinding van de twee pijlers van het GLB en het verdwijnen van de gemeenschappelijkheid. Volgens de boerenkoepel is het 'een boodschap van verlatenheid, onverschilligheid en gebrek aan strategische prioriteit voor de landbouw en de plattelandsgemeenschappen'.