'Mortellaro is op ons bedrijf met ruim 80 procent afgenomen'

Marco van Rooijen heeft het melkveebedrijf in het Utrechtse Benschop in januari van dit jaar volledig overgenomen van zijn ouders. Zij zijn in 2000 verhuisd naar de huidige locatie. Van Rooijen: 'Op de oude locatie molken we zo'n zestig koeien. Maar we moesten plaatsmaken voor woningbouw en zijn toen verhuisd naar deze locatie.'

Familie Van Rooijen kocht een grote boerderij met 40 hectare grond. 'Mijn vader legde de focus op de aankoop van grond, om zo te kunnen groeien in het aantal hectares', vertelt de 32-jarige ondernemer. De aangekochte boerderij had nog een melkput en in 2016 werd overgestapt op twee melkrobots. 'Dat was de keuze van mijn vader. Hij deed dit vooral vanwege het arbeidsgemak.'

Van Rooijen vertelt dat hij in het begin niet echt een fan was van melkrobots. 'Ik wilde in de nieuwe stal eigenlijk weer een melkput bouwen, maar heb uiteindelijk toch gekozen voor melkrobots. Dit vanwege de arbeidsintensiviteit en het productiedoel', licht de melkveehouder toe.

De nieuwe stal werd in 2021 gebouwd met drie melkrobots, waarmee 180 koeien worden gemolken. 'Ik heb ruimte voor uitbreiding, maar ben daar door de huidige mestafzet en de afbouw van derogatie iets voorzichtiger in', aldus Van Rooijen.

Bij de bouw van de nieuwe stal heeft de ondernemer gekozen voor een vloer die bestaat uit een combinatie van beton en rubber met een kleppensysteem. 'Ik moest deze vloer nemen om mijn punten te halen voor het certificaat Maatlat Duurzame Veehouderij. En omdat het sinds 2015 verplicht is om emissiearm te bouwen', legt hij uit.

De Utrechtse melkveehouder laat weten dat de vloer niet helemaal ideaal is. 'De klauwen slijten minder snel. Daardoor hebben de koeien vollere klauwen, wat betekent dat ik meer werk heb met bekappen. Ook de mestdoorlaatbaarheid is niet wat ik ervan had verwacht. Vanwege de kleppen gaat de mest minder gemakkelijk door de vloer.'

Maar de vloer kent ook veel voordelen, vervolgt Van Rooijen. 'Als ik een blokje plak, dan blijft dit langer zitten en een zweertje krijgt meer rust op deze vloer. Ik moet een blokje eerder onder een klauw uitslijpen, dan dat het slijt', grapt de ondernemer.

Klauwmatten

Circa twee jaar geleden heeft Van Rooijen geïnvesteerd in automatische klauwmatten van Schippers. 'In eerste instantie schrok ik een beetje van de prijs, maar ik merkte al na twee maanden dat ik minder klauwproblemen had. Na vier maanden gaven de koeien ook meer melk. De matten hebben zichzelf zeker terugverdiend.'

De klauwmatten zorgen vooral voor schone klauwen, stelt Van Rooijen. 'De tussenklauw wordt goed schoongespoeld door een flush-effect. Hierdoor zijn klauwaandoeningen als mortellaro en stinkpoot aanzienlijk verminderd. Bij alle drie de melkrobots hebben we een mat bij de uitloop liggen. Ze gaan gemiddeld zes maanden mee. Als ze eerder kapotgaan, stuurt Schippers een nieuwe op.'

De mat is gevuld met een verzorgingsmiddel en eens in de drie dagen vult deze zich met formaline. 'De mat spoelt zichzelf nadat er formaline in heeft gezeten, dus voor mij kost het weinig arbeid', zegt Van Rooijen. Hij spuit de mat wel twee keer per dag schoon.

In het verleden maakte Van Rooijen gebruik van een potenbad. 'Voordat we de klauwmat gebruikten, legde ik iedere veertien dagen een potenbad achter de melkrobot. Die vulde ik 's ochtends, waarna ik deze 's middags verschoonde en 's avonds weer weghaalde. Dat was een hoop werk, en de koppel ervoer veel stress. Op die dagen had ik heel veel ophaalkoeien. Vooral de vaarzen waren een probleem. Die bleven in de robot staan en durfden niet door het bad heen.'

De Utrechtse melkveehouder vertelt dat hij met de klauwmatten geen enkel probleem ervaart met de doorloop van de robot. 'Doordat de matten er altijd liggen, weten de koeien niet beter dan dat ze eroverheen moeten lopen. Per dag heb ik ongeveer driehonderd passages per mat.'

Naast de klauwmat worden de koeien ook preventief bekapt. 'Onze koeien worden op honderd dagen lactatie en voor de droogstand bekapt', licht Van Rooijen toe. Dat doet de ondernemer in een nieuwe bekapbox, die hij afgelopen december heeft aangeschaft. 'In de oude bekapbox hebben denk ik ruim 100.000 koeien gestaan, dus het was ook echt wel tijd voor een nieuwe.'

Als de koe in de bekapbox staat, maak Van Rooijen eerst de klauw schoon met water en lucht. Vooral tussen de klauwen moet het schoon zijn, zodat hij goed kan zien waar het probleem zit. 'Ik moet zeggen dat ik echt wel verschil zie sinds ik klauwmatten gebruik. De klauwen zijn veel schoner en droger dan voorheen. Na het bekappen maak ik de bekapmessen schoon en leg ze in formaline.'

Iedere zaterdag worden een aantal koeien bekapt door de vader van Van Rooijen. 'Mijn vader heeft altijd gewerkt als rundveepedicure en helpt mij op zaterdag met het bekappen van de koeien. Ik kan de dieren uitselecteren bij de robot en ze dan zo in de bekapbox zetten. Het is een ochtendje werk om het lijstje koeien af te werken.'

Naast de preventieve behandelingen worden de koeien die tussendoor ergens last van hebben direct bekapt. 'Wanneer ik een koe met een lichte afwijking zie lopen, separeer ik haar gelijk achter de robot. Het duurt nooit langer dan een dag voordat ze in de bekapbox staat. Daar zit ik heel dicht op.'

Van Rooijen voert ook herhaalbehandelingen uit. 'Ik smeer de wond in met Hoof-fit-gel en doe vervolgens een watje en verband om de poot. Na een dag of drie haal ik het verband eraf. Als ze iets tussen de klauwen heeft of het blokje niet goed zit, dan zet ik haar gelijk weer in de bekapbox. Als het mortellaro is, snijd ik het verbandje er ook na drie dagen af en pak ik het een week na de behandeling opnieuw in.'

De klauwgezondheid op het bedrijf is sinds de bouw van de nieuwe stal sterk verbeterd. Van Rooijen: 'Dit komt door de brede looppaden en voldoende lig- en vreetplaatsen. Ook het automatische voersysteem heeft een positieve invloed op de klauwgezondheid. De combinatie van investeringen heeft ervoor gezorgd dat mortellaro met ruim 80 procent is afgenomen. Nu is het met name een kwestie van onderhoud met de klauwmatten en preventief bekappen.'

De melkveehouder is in december 2024 begonnen met voeren via een automatisch voersysteem. 'Ik voer nu een klein halfjaar met de Lely Vector en ben daar heel tevreden over. Het systeem voert op de gram nauwkeurig', zegt Van Rooijen. Hij denkt dat dit ook invloed heeft op het algemene dierenwelzijn. 'Met de Vector is het rantsoen elke dag hetzelfde. Ik merk minder stress in de koppel en minder rangorde bij de voerhekken, omdat iedere hap hetzelfde is.'

De ondernemer is ervan overtuigd dat het rantsoen belangrijk is voor de klauwgezondheid. 'Ik voer mineralen bij, waaronder biotine. En ik houd rekening met de ruwe celstof, zodat er geen bevangenheid ontstaat in de koppel. Ook de droge koeien krijgen een rantsoen waarin rekening is gehouden met de klauwgezondheid. Zij krijgen gehakseld en gehamerd Spaans stro met mineralen, waaronder ook biotine.'

De close-up- en far-off-koeien krijgen elk eveneens een specifiek rantsoen. Naast het specifieke rantsoen hebben de droge koeien en de drachtige vaarzen jaarrond een uitloop buiten in de zandbak. 'Het zand blijft goed schoon en is niet zo gevoelig voor infecties. Ook dit heeft echt een positieve invloed op de klauwgezondheid', zegt de ondernemer.

Over het algemeen is Van Rooijen tevreden over de klauwgezondheid op zijn bedrijf. 'Dit jaar is de klauwgezondheid gestabiliseerd en mijn management heeft duidelijk een goede invloed op de klauwen. Op deze manier ga ik de 2 miljoen liter wel halen dit jaar.'