'Landbouw als middel om relatie met Trump te verbeteren'

Column Politiek Rob de Wijk 14 mei 2025 om 11:00uur

Vijf jaar geleden werd de Brexit een feit. Experts voorspelden toen dat het Verenigd Koninkrijk zich met hangende pootjes bij de Europese Unie zou melden. Dit heeft weinig met economie te maken, maar alles met geopolitiek. De reden is simpel: het eilandrijk ligt aan de verkeerde kant van Amerika.

%27Landbouw+als+middel+om+relatie+met+Trump+te+verbeteren%27

Sinds 2010 is duidelijk dat Europa geen strategische prioriteit is voor Washington, maar China wel. De Britten konden lang denken dat ze een 'special relationship' met de Verenigde Staten hadden. Die stamt uit 1941, toen beide landen besloten zich in te spannen om een einde aan de Tweede Wereldoorlog te maken. En om een nieuwe wereldorde te scheppen op basis van liberale economische en politieke waarden.

Dit alles wordt nu door de Amerikaanse president Donald Trump afgebroken. Hij heeft geen boodschap aan de Britten, want het is 'America first'. Dus heeft Londen geen andere keuze dan zich tot het continent te wenden. Zo niet, dan raakt het Verenigd Koninkrijk geopolitiek geïsoleerd. Precies daarom moet Londen nu deels terugkomen op de Brexit. Landbouwproducten staan daarbij centraal. De Britten wilden hun eigen standaarden, maar het bedrijfsleven en de veranderde geopolitieke situatie dwingen hen nu die van de Europese Unie te hanteren. In ruil zou Brussel toegang van Europese vissers tot de Britse visgronden eisen.

Landbouw speelt ook een belangrijke rol tussen Brussel en Washington. Handelscommissaris Maros Sefcovic heeft al aangegeven het handelstekort met de Verenigde Staten te willen oplossen door meer vloeibaar gemaakt aardgas en landbouwprojecten als soja te kopen. Daardoor zou Trump milder gestemd kunnen worden en zouden de heffingen mogelijk van tafel gaan. Tegelijkertijd haalt de Europese Commissie de banden aan met landen in Centraal Azië en India. En de hoop is dat lidstaten als Frankrijk en Nederland eindelijk haast maken met de ratificatie van bijvoorbeeld het handelsverdrag Mercosur.

Sinds 2010 is duidelijk dat Europa geen strategische prioriteit is voor Washington

Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies

Wat de Britten richting de Europese Unie doen, Sefcovic richting Amerika doet en de commissie richting andere landen, het zijn allemaal pogingen om de kwetsbaarheid voor de chantagepolitiek van Trump te verminderen. Trump zorg ervoor dat het speelveld in de wereld verandert. De impact is blijvend. Want welke president hem ook opvolgt, China blijft voor de Amerikanen prioriteit. De belangen van andere landen zijn ondergeschikt.

Samenwerking en solidariteit zijn daarom essentieel. Het is te hopen dat de meerderheid van de Tweede Kamer dit omwille van onze welvaart nu ook gaat snappen.