Wiersma wil eerlijke vorm van doelsturing: 'Koplopers niet twee keer aan de beurt'

Nieuws Politiek René Bouwmeester 25 apr 2025 om 21:12uur

Het toekomstige stikstofbeleid, gebaseerd op doelsturing, houdt rekening met de stappen die boeren nu al hebben gezet op hun bedrijf om stikstofemissie te reduceren. Op die manier wil landbouwminister Femke Wiersma voorkomen dat bedrijven die hebben geïnvesteerd in emissiereducerende maatregelen net zulke grote stappen moeten zetten als bedrijven die dat niet hebben gedaan.

Dat heeft de minister vrijdagmiddag gezegd tijdens een toelichting op de plannen van de Ministeriële commissie Economie en Natuurherstel. Eerder die middag werden de plannen gepresenteerd. 'Ik denk dat we hiermee het fundament hebben om Nederland uit het stikstofslot te krijgen', zegt Wiersma daarover.

Het kabinet heeft in het hoofdlijnenakkoord al aangekondigd toe te willen naar een systeem van doelsturing waarbij boeren ook afgerekend gaan worden op het halen van de uitstootdoelen. Het is dan aan de ondernemer om te bepalen hoe hij of zij die doelen wil halen.

Stalmanagementmaatregelen

Wiersma verwacht dat boeren met innovatie en stalmanagementmaatregelen veel emissiereductie is te behalen. Ze heeft er ook vertrouwen in dat deze aanpak stand houdt bij de rechter. De details voor deze regeling moet ze nog uitwerken. Daarvoor is 200 miljoen euro uitgetrokken.

De minister vindt het belangrijk dat het nieuwe systeem fair is. 'We hebben lang nagedacht over een systeem waarbij bedrijven die al geïnnoveerd hebben, niet opnieuw moeten leveren', legt Wiersma uit. 'Ik ben op het idee gekomen om emissieruimte toe te kennen langs de lijnen van productierechtenstelsels. Op die manier komen koplopers op het gebied van emissiereductie niet twee keer op de koffie. Dat lijkt me de meest rechtvaardige manier van het uitwerken van dit beleid.'

Afrekenbaarheid

Naast een vorm van 'koploperbescherming' heeft de nieuwe regeling ook een stok achter de deur om boeren in beweging te krijgen. Dat is een voorwaarde, denkt Wiersma. 'Als we vergunningen willen verlenen - op een manier die stand houdt bij de rechter - dan moet je in het beleid garanderen dat de doelen die je stelt, worden gehaald. Daar hoort een vorm van afrekenbaarheid in.'

Hoe de afrekenbaarheid precies gaat werken, kan Wiersma nog niet zeggen. 'Ik ben dat aan het uitwerken langs de lijn van de productierechten. Ik zie daar mogelijkheden om die stok achter deur in te passen. Maar dat betekent niet dat onteigening of het intrekken van rechten aan de orde is. Daar zal mijn handtekening niet onder staan.'