5 vragen over door Q-koorts getroffen schapenbedrijf

Hoe kon dit gebeuren?

Het bedrijf stopte een tijd met melken. Er geldt een jaarlijkse vaccinatieplicht voor bedrijven met minimaal vijftig melkgeiten of -schapen. Bij een controle door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) begin december 2023 stelde de schapenhouder dat hij was gestopt met melken, waardoor de jaarlijkse vaccinatieverplichting verviel. Later is hij toch gaan melken. Daarmee was hij met terugwerkende kracht in overtreding.

Hoe komt de Q-koortsbacterie op het bedrijf?

De Q-koorts veroorzakende bacterie Coxiella burnetii komt vrij algemeen voor. Een woordvoerder van de NVWA kon niet zeggen of de ziekte op dit bedrijf eerder is vastgesteld.

Hoe is de uitbraak aangepakt?

In de week na de besmetting zijn de Q-koortsbacterie uitscheidende schapen opgespoord, gedood en afgevoerd. Datzelfde geldt voor de niet-gevaccineerde drachtige schapen. Daarmee is het risico weggenomen dat deze schapen bij het lammeren de bacterie alsnog uitscheiden.

Ook gelden er een bezoekverbod, een afvoerverbod van schapen naar andere bedrijven en verplichte hygiënemaatregelen. Alle overige schapen worden binnen twee maanden naar de slacht gebracht. Dit was de keuze van de ondernemer. De NVWA ziet hierop toe. Daarna is het bedrijf nog dertig dagen geblokkeerd.

Zijn er dieren naar andere bedrijven gegaan?

In januari en februari zijn er enkele schapen naar drie andere bedrijven gegaan. Op deze bedrijven zijn geen ziekteverschijnselen gezien. De tankmelkmonsters geven ook geen aanleiding om ervan uit te gaan dat de ziekte is verspreid. De NVWA schat daarom de risico's op deze bedrijven laag in. Er zijn hier geen extra maatregelen van kracht op het gebied van hygiëne.

Wel gelden voor de verplaatste schapen een fokverbod en een verbod op de verkoop voor het leven. De nieuwe eigenaren hebben besloten de dieren naar het slachthuis af te voeren.

Komt dit vaak voor?

De NVWA stelt dat op professionele melkschapen- en geitenbedrijven tot 2023 nog nooit een overtreding 'niet vaccineren' is geconstateerd. Wel waren er iIn 2023 zeven overtredingen rond het niet tijdig vaccineren of het niet (tijdig) registreren van de vaccinaties.

Bij bedrijven met een publieksfunctie zijn er uiteenlopende overtredingen. Op zes locaties waren de dieren niet gevaccineerd, op acht locaties waren niet alle dieren gevaccineerd en nog eens zeven locaties beschikten niet over een complete administratie. Verder waren op negentig locaties de dieren niet tijdig gevaccineerd of waren de vaccinaties niet (tijdig) geregistreerd.