Adema lovend over Nederlandse aanpak vogelgriep

Adema noemde donderdag in een debat in de Tweede Kamer Frankrijk als voorbeeld waar het veel minder goed gaat met de uitvoering. Daar zijn al meer dan 1.600 bedrijven geruimd en komt besmetting van bedrijf op bedrijf wel regelmatig voor. 'Dat had hier ook kunnen gebeuren, als we dit niet zo goed voor elkaar hadden', is het oordeel van de minister.

De kosten voor de ruimingen en maatregelen die erbij horen, worden betaald uit het Diergezondheidsfonds, waar de sector ook aan meebetaalt. Maar door de vele vogelgriepuitbraken is dit potje van 30 miljoen euro voor de jaren 2020-2024 leeg. De extra kosten worden betaald door de Rijksoverheid. Inmiddels zijn de kosten tot eind 2022 opgelopen tot 53,7 miljoen euro.

Niet op bezuinigen

Een aantal Kamerleden maakt zich hier zorgen over, maar minister Adema vindt dat hier niet op bezuinigd kan worden. Hij vindt dat er alles aan moet worden gedaan om te voorkomen dat bedrijven besmet raken. 'Whatever it takes', zegt hij.

In de Tweede Kamer is er wel ontevredenheid en ongeduld over de voortgang van een aantal zaken. Met name de vaccinatie duurt in de ogen van VVD, D66 en CDA te lang. Volgens Adema doet zijn ministerie er alles aan om het tempo erin te houden. Maar hij is afhankelijk van onderzoeken die in internationaal verband lopen en van de bedrijven die vaccins op de markt moeten brengen.

Weghalen pluimveebedrijven

GroenLinks, Partij voor de Dieren en D66 willen dat de landbouwminister veel actiever aan de slag gaat met het weghalen van pluimveebedrijven uit waterrijke gebieden en in gebieden waar veel bedrijven bij elkaar zitten. Volgens hen is dit een gevaar voor de ontwikkeling van zoönosen die ook voor mensen gevaarlijk kunnen zijn. Zij wijzen hierbij op de adviezen die commissie-Bekedam hierover heeft gegeven in het rapport 'Zoönosen in het vizier'.

De Tweede Kamerleden Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66) vinden dat minister Adema hier niet mee hoeft te wachten tot het Nationaal Programma Landelijk Gebied vanaf 2024 wordt uitgevoerd. In het kabinet is afgesproken dat het verkleinen van zoönosenrisico's als 'meekoppelkans' wordt meegenomen in dit programma.

'Waarom pakt minister Adema niet door? Waarom komt er weer een nieuw onderzoek?', vraagt Bromet. 'We gaan de hele landbouw hervormen. Waarom zou je dan niet beginnen met het stoppen van pluimveehouderijen in waterrijke gebieden en geen nieuwe pluimveehouderijen in Nederland meer toestaan?'

Vergelijking met nertsenhouderij

De Groot refereerde aan hoe de nertsenhouderij in Nederland is uitgefaseerd en sprak over de mogelijkheid zo'n aanpak ook voor de pluimveehouderij in bepaalde gebieden toe te passen. 'Er is nog een manier, en dat is duidelijkheid bieden zoals de nertsenhouderij twintig jaar geleden ook al duidelijkheid had gekregen. We kunnen zeggen: zoals de pluimveehouderij nu is georganiseerd, bijvoorbeeld in waterrijke gebieden, gaat zo niet langer. We geven nog twintig jaar om uw investeringen af te schrijven en dat is het dan.'

Volgens VVD-Tweede Kamerlid Thom van Campen gaat 'het uitfaseren' van de pluimveehouderij, zoals De Groot voorstelt, veel te ver. 'Een goed vaccin kan ook een oplossing bieden. Daarom vraag ik de minister om nu eens haast te maken met vaccinatie. Dat overheden en de farmaceutische industrie nu eens niet op elkaar zitten te wachten. Om te voorkomen dat het over kan gaan slaan op mensen.'

Over hoe snel er begonnen kan worden met vaccineren wordt onder deskundigen en in de politiek verschillend gedacht. Volgens deskundigen van Universiteit Utrecht zijn goede vaccinatieproeven belangrijk. Het risico bestaat namelijk dat een vaccin eraan kan bijdragen dat er 'verspreiding onder de radar' plaatsvindt. Dat is het geval als vogelgriep niet opvalt omdat de symptomen er niet zijn, maar de verspreiding ondertussen toch plaatsvindt.