Multifunctionele landbouw dringt meer door in agrarisch onderwijs

Door onder andere de stikstof- en energiecrisis, maar ook de drogere zomers, voelen studenten de noodzaak om naar andere mogelijkheden te kijken dan koeien melken of aardappelen poten. Dat ervaren docenten aan Van Hall Larenstein in Leeuwarden.

'Wij zijn als school erg bezig met hoe de toekomstige boerderij eruit kan te zien. Hoe vaker er op het journaal of in Nieuwsuur gesproken wordt over bijvoorbeeld de droge zomers en oorlogen over gas en olie, des te groter studenten de urgentie voelen om iets anders te doen', stelt Froukje Mosterman, docent en projectstagecoördinator Bedrijfskunde en Agribusiness.

LTO Multifunctionele Landbouw krijgt de laatste tijd vaker de vraag om gastcolleges over multifunctionele landbouw te verzorgen op het mbo en hbo. ministerie van LNV de sector eind juni noemde in de Kamerbrief over perspectieven voor agrarische ondernemers, helpt daarbij.

'Studenten verdiepen zich er echt in. Ze zien dat een verbinding met de samenleving belangrijker wordt. Naast een license to produce, is er ook een license to be. Dat gaat over jezelf, hoe je een bedrijf kunt runnen met je omgeving', stelt Karolien Hupkes van LTO-vakgroep Multifunctionele landbouw.

Maar de economische factor is zeker ook belangrijk, merkt Hupkes. 'De studenten zijn erg geïnteresseerd in een ander verdienmodel, het zakelijke aspect speelt bij hen nog meer dan bij de oudere generatie. Er moet een goede boterham mee worden verdiend.'

Hobbels

Hobbels bij het maken van plannen voor een tweetak zijn er ook. Hupkes: 'Studenten zijn erg zoekende. Soms krijgen ze tegenwerking vanuit huis. Maar ook de wet- en regelgeving kan beknellend zijn. Een tweede tak beginnen vergt vaak behoorlijk wat uithoudingsvermogen, geduld en lef.'

De voormalige mbo-docent stond het afgelopen jaar meerdere malen voor klassen van onder andere Aeres Hogeschool Dronten en het Zone.college in Zwolle, het vroegere AOC De Groene Welle. De gastcolleges zijn een pilot, zegt Hupkes. 'We kijken waar de behoefte van studenten en scholen ligt. Wij denken na over een programma dat we scholen kunnen aanbieden, bijvoorbeeld tijdens een werkweek.'

Professioneler

Zorgboer Joost Stroomer uit het Noord-Hollandse Oterleek heeft al een tijdje nauwe contacten met Van Hall Larenstein in Leeuwarden. Honderden studenten liet hij kennismaken met zijn multifunctionele bedrijf Polderpracht. Hij ziet dat scholen zijn excursies en lessen steeds professioneler oppakken.

Stroomer haalt veel energie uit het prikkelen van studenten om toekomstgericht te ondernemen. Dat is ook hard nodig, stelt hij.

Energieopwekking

'Niet iedereen kan meer koeien melken met de huidige regelgeving. Wanneer ik zeg dat het vooruitzicht om koeien te melken uitzichtloos is, zetten ze de hakken in het zand. Dan vertel ik hoe ik ben begonnen en hoe mijn verdienmodel eruitziet. Zes jaar geleden ben ik bijvoorbeeld met energieopwekking begonnen. Dat heeft mij 40.000 euro opgeleverd. Dat wekt de interesse', vertelt Stroomer.

Belangstelling voor een zorgtak op een agrarisch bedrijf is er volgens Tjalling Huisman, directeur Animals en Business van Van Hall Larenstein, al langer onder studenten. Wel ziet hij dat de interesse verbreedt en de weerstand voor andere vormen van landbouw minder groot wordt.

'Het is makkelijker om mensen uit hun comfortzone te halen en kennis te laten maken met andere vormen van landbouw. Enkele jaren terug vonden sommigen het onzin, ze wilden gewoon koeien melken of aardappelen poten.'