Gebruik van natuurlijke middelen bij vee is onderbelicht

Dat veevoer vaak gezondheidsbevorderende kruiden bevat, is weliswaar onbekend, maar niet nieuw. Al enkele decennia maken voerfabrikanten volop gebruik van kruidenpreparaten en andere natuurlijke middelen om de gezondheid te ondersteunen en de prestaties te verbeteren.

'Vrijwel alle vleeskippen in Nederland eten voer dat flink gekruid is. Zowel boeren als consumenten zijn daar meestal niet van op de hoogte', zegt Jan Speerstra van Speerstra Feed Ingredients, die al ruim 25 jaar actief is met natuurlijke ingrediënten voor veevoer.

Geitenwollensokkenimago

'Kruiden en natuurlijke middelen hebben nog steeds onterecht een geitenwollensokkenimago. Wij hoeven bij voerfabrikanten echt niet aan te komen met preparaten waarvan de werking niet is bewezen', stelt Bert van Bremen van EFS-Holland. Hij richtte zijn bedrijf ruim 25 jaar geleden op omdat hij kansen zag voor kruidenproducten met een positief effect op onder andere de darmflora van varkens en de pensgezondheid van koeien.

Van Bremen constateert dat de belangstelling voor de mogelijkheden van natuurlijke middelen groeit. 'Mijn verwachting is dat de komende jaren het aantal beschikbare middelen flink toeneemt. Belangrijk is dat bedrijven en overheden investeren in onderzoek om het kaf van het koren te kunnen scheiden.'

Buitenland

De afgelopen jaren speelden veel ontwikkelingen rond natuurlijke middelen zich af in het buitenland. 'In landen als China, Japan, maar ook in Duitsland staan mensen van oudsher meer open voor het gebruik van kruiden dan in Nederland', zegt Willem Smink van Ropapharm International.

Toen Smink 25 jaar geleden startte, waren nutritionisten van voerfabrikanten sceptisch. Onafhankelijk onderzoek heeft daar verandering in gebracht. 'De toepassing van bijvoorbeeld oregano is heel gewoon geworden.'

Te weinig kennis

'In de veevoerindustrie is de inzet van natuurlijke middelen om dieren gezond te houden geaccepteerd en geïmplementeerd. Maar dierenartsen weten er nog steeds te weinig van af en dat bevordert het actieve gesprek en onderzoek niet', constateert Gerdien Kleijer, dierenarts en adviseur natuurlijke veehouderij. 'Ook de veevoervoorlichters die op het erf komen, weten vaak niet welke additieven in de brok zitten die zij verkopen.'

Kleijer zou graag zien dat er op het boerenerf meer aandacht komt voor de mogelijkheden om dieren met natuurlijke middelen gezond te houden. 'In het dagelijks leven werkt de boer samen met de voervoorlichter en de dierenarts om de dieren gezond te houden. In die samenwerking wordt vaak nog weinig aandacht besteed aan kruiden en natuurlijke middelen', merkt ze.

Opleiding van dierenartsen

In de opleiding van dierenartsen de mogelijkheden van natuurlijke middelen meer aan bod laten komen is gewenst. 'Maar het effect daarvan zie je pas op de lange termijn, denk aan tien tot vijftien jaar', zegt dierenarts Johanna Fink-Gremmels. Zij werkte jarenlang als hoogleraar farmaco- en toxicologie bij de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht.

Het aanbieden van kennis over natuurlijke middelen aan jonge dierenartsen die al in de praktijk werken, kan sneller effect hebben. Maar ook dat valt niet mee. 'Jonge dierenartsen zijn geïnteresseerd, maar hebben meestal ook een druk leven. Tijd inruimen voor nieuwe kennis is daardoor vaak moeilijk', zegt Fink-Gremmels.

Kleijer mikt ook op kennisoverdracht aan veehouders. 'Die horen het liefst van collega's over de ervaringen met een nieuwe aanpak. Daar spelen we op in met cursussen en kennisbijeenkomsten.'

Marjolein Rietveld: 'Goede ervaringen in gezin zorgen voor gebruik bij koeien'

Rietveld, die samen met haar man een melkveebedrijf heeft in het Utrechtse Breukelen, spreekt van een zoektocht. Ze put voor de kennis uit verschillende bronnen. 'In z'n algemeenheid geldt dat de kennis op dit gebied beperkt is, maar onze leverancier van agrarische benodigdheden is toevallig geïnteresseerd in dit onderwerp.'

Ook de dierenarts van de familie Rietveld verdiept zich in de materie. Hij zorgt er ook voor dat de natuurlijke middelen onderdeel worden van het bedrijfsbehandelplan.