Snelheid opdrogen biggennavel cruciaal bij voorkomen navelbreuk

Onderzoeks- en adviesorganisatie Seges Innovation deelt daarom praktische tips met varkenshouders om het percentage navelafwijkingen terug te dringen. Het onvoldoende terugtrekken van de bloedvaten en het niet goed sluiten van de buikwand als de navelstreng wordt verbroken, vormt de basis voor het ontstaan van een navelafwijking.

Verder blijkt dat hoe langer het duurt voordat de navel is opgedroogd, hoe hoger het risico wordt op het binnendringen van kiemen uit de omgeving. Dat kan vlak na de geboorte al ontstekingen opleveren die kunnen leiden tot abcessen en navelbreuken.

'Risicodieren zijn met name de te licht geboren biggen en vooral de geltjes', zegt Trine Hovmand-Hansen. Zij is dierenarts en wetenschapper aan de Universiteit van Kopenhagen. 'Managementfactoren als hygiëne en voeding spelen een rol, maar er zitten ook genetische kanten aan, zoals wondherstel en spiersterkte van de individuele dieren.'

Op achterstand staan

Biggen die zwaarder zijn bij de geboorte zullen sneller hun lichaamstemperatuur weer op niveau hebben dan de lichtere dieren in dezelfde toom. Allerlei lichaamsprocessen verlopen daardoor bij die eerste groep vlotter. 'Lichtgewichten koelen verder af, waardoor het bijvoorbeeld ook langer duurt voordat een navel droog opdroogt', weet Hovmand-Hansen. 'Het infectierisico bij deze dieren is hoger, terwijl ze ook op achterstand staan in de strijd om de beste tepel en biest.'

Ze tipt varkenshouders om biggen na de geboorte zo snel mogelijk droog en op temperatuur te krijgen. 'Een goede levensstart is broodnodig. Zorg voor een schone, droge en warme omgeving voor biggen en een fitte kraamzeug. Deze werpt vlot en produceert voldoende biest, waardoor biggen snel energie en weerstand opnemen.'

Optillen pasgeboren biggen

Moeten pasgeboren biggen worden opgetild, zorg dan dat dit met een vlakke en schone hand onder de buik gebeurt. 'Trek nooit aan de navel', geeft de dierenarts aan. 'Als al die basisvoorwaarden op orde zijn, heeft het ontsmetten van de navel en het behandelen ervan met een droogpoeder nauwelijks toegevoegde waarde. Onderzoek wijst uit dat daarmee het risico op het ontstaan van navelbreuken nauwelijks wordt gereduceerd.'

Wel adviseert Hovmand-Hansen om te lange navels met een scherpe, schone schaar af te knippen. 'Doe dat pas als die opgedroogd zijn. Het advies in de praktijk is om dan een lengte van 3 centimeter aan te houden, maar ik zou ze inkorten tussen de 4 en 5 centimeter. Biggen snel na de geboortedag verplaatsen naar een pleegzeug met vreemde omgevingskiemen is ook een risicofactor.'