Spaanse varkenshouderij groeit door integraties

In korte tijd is Spanje uitgegroeid tot een grote speler in de varkenssector. Er zijn inmiddels 34 miljoen varkens in Spanje, waarvan zo'n 2,7 miljoen zeugen. Toen het land in 1986 tot de Europese Unie toetrad, waren er nog 15 miljoen varkens in Spanje.

Het land moest toen eerst nog vrij zien te worden van de Afrikaanse varkenspest. Dat lukte in 1995, aldus Morillo op de door Hipra georganiseerde Coli&Clostridiumdag. Toen kon de export naar derde landen pas goed van de grond komen. Wel waren er nog wat dippen door de uitbraken van klassieke varkenspest in 1998 en 2001.

Afrikaanse varkenspest

Die Afrikaanse varkenspest is volgens Morillo nu wel opnieuw een dreiging voor de Spaanse sector. De afzet naar derde landen zal direct wegvallen zodra er een besmet varken is gevonden. Daarbij is Spanje wereldwijd de derde exporteur van varkensvlees. Volgens CBS-cijfers met een waarde van 5,7 miljard euro in 2020.

De Spaanse varkenssector kennen veel mensen van de plaatjes van de Iberico-varkens die buiten lopen en eikels eten. 'Ze leveren de beroemde en met 1.000 euro per stuk onbetaalbare Iberico-ham. Maar dat is slechts een heel klein deel van de sector', zegt Morillo. 'Het kenmerk van de sector zijn de integraties. Die hebben de enorme groei van de Spaanse varkenssector mogelijk gemaakt.'

Geen Marshallhulp

De integraties zijn gestart toen Spanje na de Tweede Wereldoorlog geen Marshallhulp kreeg, gaf Morillo aan. 'Men is toen zelf gaan zoeken naar een goed systeem om meer eigen voedsel te produceren. Bij de varkens begon dat met dealers die biggen verkochten voor de zeugenhouders. Die dealers kochten meelfabrieken en maakten daar voerfabrieken van. De biggen kwamen op voergeldbasis bij vleesvarkenshouders te liggen.'

Inmiddels zijn de integraties fors uitgegroeid. Ze regelen vrijwel alles. Ze zorgen zelf voor hun fokmateriaal dat ze aan de zeugenhouders leveren, brengen de biggen naar de vleesvarkenshouders en leveren hen ook het voer. Er zijn bijvoorbeeld ook vaccinatieteams die op de bedrijven zorgen voor de vaccinaties.

Verdiensten verhogen

De varkenshouder levert een stal, energie en arbeid en krijgt voor de afgeleverde dieren betaald. 'Hij kan zijn verdiensten verhogen door te zorgen voor een lage uitval en goede voerconversie', aldus Morillo. 'En over de afzet hoeft hij zich geen zorgen te maken. Voor het bouwen van de stallen gaat de varkenshouder wel naar de bank. En die krijgt vervolgens van de integratie te horen dat deze varkenshouder deelnemer is in de integratie die daardoor min of meer borg staat voor de lening.'

Aan ruimte voor nieuwe stallen is geen gebrek. Vrijwel alle Spanjaarden wonen aan de kust en in Madrid. De rest van het land is leeg. Dat wil niet zeggen dat er geen eisen gelden aan bedrijven. Een bedrijf mag 3.300 zeugen houden of 7.800 vleesvarkens. En er gelden minimale afstanden tussen bedrijven van enkele kilometers.

Alles in eigen hand

Doordat de integraties alles in eigen hand hebben, is er ook een heel goed zicht op alle data. Ze weten precies welke genetica ze bijvoorbeeld in huis hebben, welk voer de varkens krijgen en welke vaccinaties. 'Leg zoveel mogelijk data vast van je varkens', adviseert Morillo dan ook.

'Dan kun je ook gericht zoeken waar nog verbetermogelijkheden zijn. Richt je dan steeds op één onderdeel en probeer niet heel veel variabelen in een keer te onderzoeken. Door je te richten op een onderdeel zie je echt of bijvoorbeeld een aanpassing in je voer ook effect heeft.'

Vruchtbaarheid

'En als je dan een probleem hebt met bijvoorbeeld het aantal terugkomers, dan wil je toch direct weten wat je moet doen?', vroeg een van de aanwezigen. 'Daarom moet je dus ook alle gegevens rondom de vruchtbaarheid paraat hebben', meldde Morillo.

'Je moet weten wat de gewichten van de zeugen zijn, wat ze hebben gegeten in het kraamhok, wat de temperatuur in de kraamstal was, hoeveel biggen ze hebben grootgebracht enzovoort. Door de huidige gegevens te vergelijken met de voorgaande, kun je zoeken naar een mogelijke oorzaak en gericht maatregelen nemen.'