Leghanen houden is haalbaar met rust en juiste voer

Door aangescherpte wetgeving in onder andere Duitsland mogen leghaantjes niet meer op de eerste levensdag worden gedood. Dit betekent dat de haantjes opgefokt moeten worden of via geslachtsbepaling in het ei vroegtijdig moeten worden geselecteerd. Het opfokken van haantjes is in ieder geval in de biologische sector en voor bijvoorbeeld het Kipster-concept een vereiste.

Om de pluimveehouders en voerfirma's goed te kunnen adviseren over de juiste voeding van de leghaantjes heeft Schothorst Feed Research een onderzoek opgezet met drie verschillende voeders voor de leghaantjes. De haantjes werden verdeeld over achttien groepen met ieder 270 haantjes. Ze werden gehouden onder normale condities die ook voor vleeskuikens gelden. Tegelijk werden nog achtduizend haantjes in een groep in een vleeskuikenstal gehouden. Ze kregen zitstokken tot hun beschikking en opfokvoer voor leghennen.

Drie voeders onderzocht

In het onderzoek kregen de haantjes drie voeders. Het eerste voer is een normaal voer voor de opfok van legkippen. De haantjes kregen het voer in drie fases waarbij het darmverteerbaar lysine daalde van 10 naar 8,5 naar 7 met een energiegehalte van 2.725 ME naar 2.625 ME en verder daalde naar 2.575 ME.

Het tweede voer werd samengesteld op basis van onderzoeken met leghaantjes zoals die in de literatuur werden beschreven. Het aminozuurgehalte was gelijk aan het eerste voer. Het energiegehalte lag hoger met 2.900 ME, 2.975 ME en 3050 ME in de drie fases.

Het derde voer had dezelfde energiegehaltes, maar daarbij een 10 procent hoger darmverteerbaar aminozuurgehalte in iedere fase.

Goede resultaten

Van het opfokvoer namen de leghaantjes 600 gram extra op ten opzichte van de twee andere voeders gedurende de onderzoeksperiode van 98 dagen. Dat is ruim 10 procent meer dan van de voeders in de tweede en derde groep.

De haantjes groeiden het meest efficiënt op het voer met meer aminozuren. Ze haalden daarmee een voerconversie van 3,73. Dat is fors meer dan bij vleeskuikens gebruikelijk is. Reguliere kuikens komen tot een voerconversie van 1,6 en traaggroeiende rassen tot 2,0. Daarbij is het totale voerverbruik bij de vleeskuikens dan wel weer hoger, omdat er twee rondes worden gedraaid in dezelfde periode als de leghanen.

Het beste compromis lijkt voer twee. Daarmee was de voerconversie 3,86 tegenover 4,17 met voer 1. Bij voer twee zal de uitscheiding van stikstof naar het milieu dus lager uitvallen, omdat er geen extra eiwit in het voer zit en de haantjes ruim 600 gram minder eten dan van het standaard opfokvoer.

Lage uitval

Opvallend in het onderzoek was de lage uitval met 0,93 procent. Dat was zowel in de drie groepen het geval als bij de achtduizend haantjes die tegelijk met het onderzoek in een normale vleeskuikenstal werden gehouden. Er waren dan ook weinig gedragsproblemen. Dit ondanks dat de leghaantjes veel actiever zijn dan vleeskuikens en er daardoor meer stofuitstoot is.

Om het gedrag goed in de hand te houden, is volgens Van der Vaart als eerste goede voeding noodzakelijk. Met alle drie de voeders lukt dat.

Verder is tijdens het onderzoek de lichthoeveelheid gedimd. De haantjes hadden zitstokken tot hun beschikking. 'Merkten we onrustig gedrag op, dan werd direct gekeken of de voer- en watervoorziening nog op orde was. Daar mag absoluut geen tekort aan zijn. Vanwege het nutritionele onderzoek konden we geen pikstenen of luzernebalen plaatsen, maar dat zijn wel goede opties', zegt de onderzoeker.

Vergoeding voor houden leghaantjes

Financieel pakte het houden van de haantjes goed uit, ook al werd er bij het afleveren niet betaald voor de haantjes. Dat komt dan ook alleen door de financiële vergoeding voor het houden van de haantjes. Die vergoedt de hoge voerkosten en houderijkosten en is hoog genoeg om de opbrengst die normaal behaald kan worden met twee rondes reguliere vleeskuikens te vergoeden.

De houderijkosten van de haantjes vallen overigens mee, omdat er minder energiekosten en kosten voor reiniging en ontsmetting zijn. Wel is het vanwege de langere groeiperiode nodig om meer vaccinaties te geven tegen IBV, Marek, coccidiose, IBD en NCD.