'Wie betaalt de rekening?'

Sinds de publicatie van de boer-tot-bord- en biodiversiteitsstrategie van Eurocommissaris Frans Timmermans willen we weten: wat betekent dit voor de landbouw? Het vorige week gepubliceerde rapport van het Joint Research Centre (JRC) over de strategieën en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) laat dit ten dele zien.

Op 20 mei was de publicatie van de landbouwvoorstellen in de Green Deal een jaar geleden. Een goede reden voor Copa-Cogeca om met een persbericht te komen. Samen met andere agrofoodvertegenwoordigers schreef de koepelorganisatie behoefte te hebben aan drie beginselen: beleid gebaseerd op wetenschappelijk bewijs in plaats van politieke ideologie, concrete hulpmiddelen en technologie om boeren te ondersteunen en gelijke standaarden voor producenten binnen en buiten de Europese Unie.

Goed om te weten: het JRC functioneert als onafhankelijk centrum van wetenschap en technologie. Het centrum heeft wetenschappers in dienst om onafhankelijk wetenschappelijk advies en ondersteuning te geven. We kunnen het dus oneens zijn met de uitkomsten van het onderzoek, maar het komt wel overeen met de eerste eis van ons als de agrovertegenwoordigers: het centrum baseert zijn bevindingen niet op politieke ideologie, maar op wetenschappelijk bewijs.

Het JRC trekt onder andere de conclusie dat het GLB alleen niet voldoende is om de hoge doelen uit de Green Deal-strategieën te halen. Er is meer nodig. Ook concluderen de schrijvers dat er behoefte is aan productiviteitswinst op het gebied van biologische landbouw en nutriëntenbeheer. Mogelijkheden als precisielandbouw en nieuwe digitale en innovatieve technologieën worden genoemd als oplossingsrichting. Daar moet de Green Deal dus mogelijkheden voor bieden.

Ten slotte stipt het JRC aan dat het essentieel is dat lekkage van broeikasgasemissies wordt tegengegaan. Simpel gezegd: wat we hier reduceren, moet vervolgens niet ergens worden uitgestoten. Een koolstofheffing aan de EU-buitengrens zou een oplossing kunnen zijn: de (meer) gelijke standaarden waar onder andere Copa-Cogeca voor pleit.

Een aantal vinkjes kan dus worden gezet, maar onder aan de streep: de inkomenseffecten van het nieuwe beleid kunnen fors zijn en het GLB gaat dat onvoldoende compenseren. De rest van de wereld moet kunnen en willen meedoen en consumentengedrag speelt een cruciale rol. Dan rest er volgens mij nog één vraag: wie gaat dat betalen?