'Zedelijkheid'

Het oordeel over het doden van dieren heeft twee dimensies. Op de eerste plaats het lijden of stress van het dier. Als een dier dan toch dood moet, moet dat gebeuren met zo weinig mogelijk stress of lijden. De schietpen die wordt gebruikt bij het slachten van runderen, zou dan het beste zijn. Een rund is op slag hersendood en merkt nergens iets van.

Op de tweede plaats iets wat je zou kunnen samenvatten als 'zedelijkheid'. Het gaat hier om de mate van geweldtoepassing bij het doden van een dier. Doden met grove geweldtoepassing wordt gezien als barbaars, wreed en dieronwaardig. Wat dit betreft komt euthanaseren door een injectie van de dierenarts als beste uit de bus. Het is een medische handeling die geen gewelddadigheid in zich heeft. Het is 'clean', dus waardig en zedelijk.

Nu wil het geval dat beide kanten niet altijd samengaan. Zo heeft zich in het verleden een reeks incidenten voorgedaan met het slachten van paarden. De paardenliefhebber, dierenvriend, wilde niet dat het paard werd gedood met een schietpen. Dat is gewelddadig en dieronwaardig.

De dierenarts moest het paard onder narcose brengen waarna de slager de halssnede toebracht. Maar met het verbloeden verdween ook het narcosemiddel waardoor het regelmatig voorkwam dat het paard tijdens het verbloeden weer wakker werd met groot dierenleed tot gevolg.

Op een gegeven ogenblik weigerden paardenslagers hier nog aan mee te werken waardoor de paradoxale situatie ontstond dat de paardenslager het paard moest beschermen tegen onnodig lijden als gevolg van het sentiment van de dierenvriend.

Het voorgaande laat zien dat het oordeel van de leek, dus het publiek, vooral wordt bepaald door de zedelijkheidsbeleving en door opvattingen over de waardigheid van het dier. Rationeel begrip van de stress van het dier speelt in het publieke oordeel vrijwel geen rol. Dit is iets waarmee wij in de veehouderij terdege rekening moeten houden.