Brabantse boeren tegen inperking 5 procentregeling

Door de herziening van de beleidsregel 'agrarische beregening uit grondwater bij schaarste' komen er nog minder mogelijkheden voor het beregenen van grasland in zones rondom Natura2000-gebieden en Natte Natuurparels. Er is één lichtpuntje. De ontheffing geldt nu tien dagen en dat wordt in de nieuwe situatie maximaal veertien dagen, met de mogelijkheid tot verlenging. Dit kan een voordeel zijn voor graslandboeren.

Op dit moment is de beregeningstoestemming een automatisme zodra er een bepaalde grenswaarde aan vochttekort is bereikt. In de nieuwe situatie is dat niet meer het geval. Er moet eerst een afweging komen van alle relevante belangen. Dat leidt volgens ZLTO voor graslandboeren tot meer onzekerheid.

Handelingsperspectief

De grenswaarde ligt momenteel op 63 millimeter, in de nieuwe situatie is dat 80 millimeter. Daardoor wordt er minder snel ontheffing verleend. De bedoeling is dat hiermee weer recht wordt gedaan aan de oorspronkelijke 5 procentgedachte, namelijk slechts vijf keer per honderd jaar. Dus gemiddeld eens per twintig jaar. Gemiddeld genomen is dat één keer per generatie. Dat is heel wat anders dan de praktijk van afgelopen jaren, staat in de brief.

'Agrarisch ondernemers hebben recht op handelingsperspectief', zegt ZLTO-bestuurder Adrie Bossers. 'Dat geldt ook voor graslandboeren in de zones rondom natte natuurgebieden.' Volgens hem krijgt de boereninzet voor beter en langer vasthouden van water en de verbetering van de bodem een impuls als de boeren daarvoor worden erkend en beloond.

'In gebieden met nieuw beregeningsbeleid bestaat deze beloning uit flexibiliteit in beregeningsmogelijkheden. In gebieden met oud-beleid was hiervan al geen sprake en door de aanpassing van deze beleidsregel worden de mogelijkheden nog verder ingeperkt. Daar is ZLTO fel op tegen.'

Compensatie

De belangenorganisatie had het logisch gevonden als gelijktijdig met de nieuwe regeling aan de betreffende agrariërs een aanbod zou worden gedaan om de inperking te compenseren of te mitigeren. 'Daarbij denken we onder meer aan andere vormen van watervoorziening en/of maatregelen om de beregeningsbehoefte te verminderen', aldus Bossers.

'Het einddoel moet zijn dat het rigide oude beregeningsbeleid in de randzones rondom natte natuurgebieden wordt ingetrokken en vervangen door eigentijds beleid, waarin de ondernemer wordt uitgedaagd om bij te dragen aan het water- en bodemsysteem. Een passende beloning hoort daarbij. Het in ontwikkeling zijnde Bedrijfsbodem- en Waterplan (BBWP) kan daarbij een hulpmiddel zijn.'

Kortzichtig

Ook Rianne van Helmond, bestuurslid van ZLTO Asten, heeft geen begrip voor het besluit van de waterschappen. Ze spreekt van kortzichtigheid. 'In gesprekken met het waterschap hoor ik hoe belangrijk het wordt gevonden dat onze koeien in de wei lopen en dat blijvend grasland zorgt voor biodiversiteit, lage emissies van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar grond- en oppervlaktewater en stikstofbinding in de grond. Hoe kunnen wij gezond grasland behouden als we niet mogen beregenen wanneer dat echt nodig is? De kans is groot dat de nieuwe beleidsregel er mede toe leidt dat grasland wordt omgezet naar akkerbouw of tuinbouw.'

Van Helmond vindt dat de waterschappen met twee maten meten. 'De industrie onttrekt heel veel water, maar levert geen tegenprestatie. De boeren houden tenminste water vast in de winter. En toch zijn wij de dupe van strengere beleidsregels.' Daarnaast brengt het lokale bestuurslid de afgelopen drie droge jaren in herinnering. 'Het klimaat verandert, maar de regels worden steeds strenger. Dat staat haaks op elkaar.'

Welke gevolgen de beleidswijziging heeft, kan Van Helmond niet inschatten. Dat zal moeten blijken. 'Ik hoop dat de waterschappen hun besluit intrekken. Anders zal er de komende jaren ook in de zomer voldoende regen moeten vallen om ons grasland gezond te houden.'

Draagvlak

Bossers benadrukt dat de waterschappen, ZLTO en andere betrokken organisaties al meerdere jaren met elkaar in overleg zijn over de meest gewenste ontwikkeling van het grondwaterbeleid in Noord-Brabant. Met name het afgelopen jaar zijn hierin volgens de bestuurder meters gemaakt en is de onderlinge samenwerking versterkt. 'De nieuwe beleidsregel helpt ons en onze samenwerkingspartners niet om draagvlak te vinden voor ontwikkelingen in het grondwaterbeleid. Die bespreken we de komende periode in het Breed Bestuurlijk Grondwateroverleg.'