Varkenshouder Menken verwarmt stallen elektrisch

Al vlot na de overname in 2002 breidde het varkensbedrijf van maatschap Menken-Hartlief in Oosterwolde uit van 160 naar 220 zeugenplaatsen. Daarna werd het tijd om de biggenstal in te richten. 'In Noord Brabant hebben we toen een stal gekocht, die beschikbaar kwam vanwege de opkoopregeling en die hebben we hier zelf weer opgebouwd', legt Jos Menken uit. 'Aanvankelijk zouden we alleen een biggenstal kopen, maar in de stal was voldoende ruimte voor een biggenstal, kraamstal en later ook de dekstal.'

De volgende stap was een vleesvarkensstal met ruimte voor 1.350 varkens. Daarna werd de dragende zeugenstal aangepakt, die dringend aan vervanging toe was. Een ruim ingerichte stal waar de zeugen zichtbaar op hun gemak zijn, is het resultaat. In deze stal was ruimte voor extra zeugen, waarbij het volgende probleem zich weer aandiende: de ruimte voor de biggen was te beperkt. De vleesvarkensstal, opgebouwd uit segmenten en voorzien van een flexibele achterwand, werd vervolgens uitgebreid en biedt nu plaats aan vier biggenafdelingen.

Warmtepanelen

Deze biggenafdelingen zijn voorzien van een relatief nieuwe verwarmingsmethode. Jos en Alien Menken kozen voor panelen van Vita-Lex. Deze platen van roestvrij staal en glas hangen in de stal aan het plafond en verwarmen de ruimte met stralingswarmte. Een lager energieverbruik en een beter stalklimaat zijn de speerpunten van deze panelen.

Bij de keuze voor deze panelen komt vooral de nuchtere en praktische aard van de varkenshouders naar voren. De vleesvarkensstal, met daarin de biggenafdelingen, staat verder achter op het erf en is niet voorzien van een gasaansluiting.

Energiezuinig

Jos en Alien Menken waren daarom ook vooral op zoek naar een effectieve, energiezuinige elektrische manier om de stal te verwarmen. 'Het verhaal over een laag energieverbruik paste ons dus prima. Maar we hebben het natuurlijk wel nagemeten. Toen bleek het nog lager dan we hadden gedacht.'

In de nieuwe stal bedragen de energiekosten per big minder dan 20 cent. In de oude situatie was dat ruim 80 cent. Dat de investering daarom een derde hoger lag dan gebruikelijk, was voor de familie Menken geen probleem.

Toekomstbestendigheid

Inclusief afschrijvingskosten zijn de kosten nog steeds gehalveerd. Maar ook toekomstbestendigheid speelt een belangrijke rol. 'Kijk, het is heel eenvoudig: de kans dat we op dit bedrijf ooit zelf gas gaan produceren is nihil, maar elektriciteit ligt natuurlijk veel meer voor de hand.'

Daarnaast constateren de varkenshouders dat het klimaat in de stal aanzienlijk is verbeterd. 'Zodra je de deur opentrekt, merk je het verschil. Je voelt de gelijkmatige warmte en het is echt veel minder benauwd', vertelt Alien Menken.

Gezonder

Dat is het grote verschil tussen stralingswarmte en conventionele verwarming, legt Jos Menken uit. 'Stralingswarmte is veel gelijkmatiger. Het is net als met vloerverwarming in huis. Dat zie je ook aan de biggen. Bovendien is de lucht droger. Dat is natuurlijk gezonder voor de biggen, maar ook voor de boer.'

Toch was vooral het verschil in energieverbruik voor de maatschap doorslaggevend. 'De kosten voor diergezondheid zijn op ons bedrijf eigenlijk altijd al laag', vertelt Menken. Enerzijds heeft dit te maken met het klimaat dat ook in de andere stallen op orde is, anderzijds speelt de voeding voor de varkens hierbij een belangrijke rol. 'Gezondheid is echt een combinatie van factoren. Het gaat over ruimte, over goede voeding en over een prettig klimaat.'

Rantsoen

Een belangrijk deel van het rantsoen van de vleesvarkens en de biggen bestaat uit eigen geteelde CCM. Een logische stap met het oog op de uitbreiding in grond. De afgelopen jaren investeerden de ondernemers namelijk niet alleen in de varkenshouderij. De 7 hectare die ze tegelijk met het bedrijf hadden gekocht, is uitgegroeid tot 50 hectare.

Een mooie aanvulling, merkt Menken op. 'We verbouwen hier korrelmais voor de vleesvarkens en de biggen. Grond en mest ruilen we uit met een collega-akkerbouwer in de buurt, die op zijn beurt weer geschikte aardappelgrond heeft.'

Gesloten bedrijf

Over de plannen voor de toekomst zijn de varkenshouders expliciet: boven aan het lijstje staat de wens om een gesloten bedrijf te worden.

Met de komst van de vleesvarkensstal werd het bedrijf deels een gesloten bedrijf. Ongeveer een derde van de biggen mesten Jos en Alien Menken op dit moment zelf, maar voor verdere rendementsverbetering en optimalisatie van de bedrijfsvoering zou dit aandeel groter mogen.

Minder gedoe

'Je hebt minder gedoe op je bedrijf. Je draait stabieler en je kent je eigen biggen natuurlijk zelf het beste. Die kun je dan ook het beste zelf grootbrengen.'