'Niets doen tegen aaltjes is geen optie'

‘Niets doen is geen optie’, stelt technisch adviseur Wobbe van der Veen van gewasbeschermingsfabrikant Corteva. Hij laat in het Groningse Ter Apelkanaal een praktijkproef zien die wordt uitgevoerd door onderzoeksinstelling HLB met verschillende middelen tegen aaltjes op een zwaar besmet perceel zetmeelaardappelen.

Als bewijs voor de hoge ziektedruk, graaft Van der Veen een aardappelplant uit. Het duurt niet lang voordat hij op de wortels van de plant de cysten van aaltjes heeft gevonden. ‘Omdat we hier als proefras Seresta hebben gepoot, kunnen we ervan uitgaan dat dit cysten zijn van het nieuwe virulente type van het Pallida-aaltje, waartegen nog geen resistentie beschikbaar is.’

Kenmerkende valplekken

Op het oog zijn hier de verschillen tussen de behandelingen op dit moment in het seizoen goed te zien, zegt Van der Veen. ‘Zeker onbehandeld staat er slecht bij en dat uit zich in de kenmerkende valplekken.’ Het effect van de AM-besmetting wordt extra versterkt doordat de verzwakte planten ook nog eens flink aangetast zijn door coloradokevers.

Naast het eigen product Vydate 10G, test Corteva Agriscience de nematiciden Nemathorin van Syngenta en Verango van Bayer. Al deze producten zijn zowel in de rij als volvelds toegepast. De behandelingen met Vydate zijn ook uitgevoerd in combinatie met een mycorrhiza. Eerdere tests met mycorrhiza’s hebben overigens volgens Van der Veen in aardappelen nog geen meerwaarde uitgewezen.

‘Het beeld op dit perceel bevestigt de conclusie van eerdere proeven dat bij een zware besmetting een volvelds behandeling absoluut noodzakelijk is’, verklaart Van der Veen. In de bodemanalyses van het betreffende proefveld werden in het voorjaar gemiddeld 13.000 levende larven en eieren (lle) per 200 gram grond gevonden. ‘Dan is de besmetting fors’, concludeert Van der Veen.

Rijenbehandeling

Bij lagere besmettingen zou een rijenbehandeling ook eventueel kunnen volstaan, zegt Van der Veen. 'Maar dat is niet zo eenvoudig om te stellen omdat de tolerantie van het ras en de grondsoort ook een enorme rol spelen bij de mate van aantasting en vermeerdering van de cystenaaltjes. Om schade te voorkomen heeft een volvelds behandeling altijd de voorkeur.'

In deze AM-proef blijkt volgens Van der Veen bovendien de meerwaarde van de sterke insectenwerking van Vydate op de aantasting van de coloradokevers. In de objecten met Vydate zijn nauwelijks kevers en larven te vinden, terwijl de druk in veel andere objecten hoog genoeg is om nu snel in te grijpen.

Van der Veen benadrukt dat het toepassen van nematiciden het probleem van AM tijdelijk beheersbaar maakt. Dit geldt vooral voor de intensieve teeltgebieden met veel 1-op-2 bouwplannen, waar vanwege de zachte winters de druk van aardappelopslag in andere gewassen ook nog eens flink toeneemt.

Resistente rassen

'Zonder deze middelen is een geslaagde teelt vrijwel uitgesloten op de besmette percelen’, stelt hij. ‘Een behandeling zorgt ervoor dat de vermeerdering van pathogene aaltjes beperkt blijft, waardoor een goede opbrengst mogelijk is. De werkelijke oplossing voor AM is echter de teelt van resistente rassen. Maar voor het nieuwe Pallida-type zullen we daar nog een aantal jaren op moeten wachten.’

Tot slot wijst Van der Veen nog op de rassenkeuzetoets van het HLB. In die toets wordt op basis van aaltjesmonsters gekeken welk ras het beste past bij een bepaald perceel. Dit zijn in prinicipe de rassen die de gevonden typen van de cystenaaltjes het beste onderdrukken.