Drentse waterwinningsboer moet in beweging komen

Volgens Bloemerts hebben de deelnemers aan het project 'Grondig boeren voor water' bewezen dat het haalbaar is om onder de norm van 50 milligram nitraat te blijven. De waterbedrijven Drenthe en Vitens hebben vier locaties aangewezen die extra gevoelig zijn voor uitspoeling van nutriënten: Havelte, Leggeloo, Noord-Sleen en Valthe. Op die locaties worden plaatselijk nog overschrijdingen gemeten.

'Aan de boeren daar worden geen nieuwe eisen gesteld, maar wel gevraagd extra inspanningen te leveren', stelt Bloemerts gerust. Als tegenprestatie krijgen projectdeelnemers gratis advies over teeltmaatregelen die ze kunnen nemen en kunnen ze van elkaar leren in studiegroepen.

Maatwerk

Het project 'Grondig boeren voor water' heeft uitgewezen dat juist door de opbrengsten te verhogen, de uitspoeling naar de ondergrond vermindert. 'Wel vergt het lokaal maatwerk', aldus Bloemerts.

Alle agrarische bedrijven in de aangewezen gebieden zijn aangeschreven en de eerste keukentafelgesprekken zijn gevoerd, rapporteert projectleider Caroline Schrandt. Deelnemers krijgen één of twee adviesgesprekken per jaar en hebben tot eind 2021 om te kijken welke verbeteringen ze kunnen toepassen om aan de Europese Nitraatrichtlijn te voldoen.

'De landbouw is aan zet. Grijp die kans. Een project als dit komt niet nog een keer langs.'

Meetpunten

Bodemspecialist Cors van den Brink van Royal HaskoningDHV laat zien hoe het meetnet rond de waterwinlocaties in elkaar steekt. Naast de diepere metingen van de waterwinbedrijven zelf zijn er hoger gelegen meetpunten. Een soort 'early warning systeem' dat de waterkwaliteit in de bovengrond bewaakt.

'Op die manier kunnen de grondgebruiker en het waterbedrijf eerder anticiperen. Dan gaat het om landbouw, maar ook om stedelijk gebied en industrie.' Voor de deelnemers aan het project wordt een apart monitoringsysteem opgezet.

Weer

Van den Brink somt op waar je in een waterwingebied mee te maken hebt: bodemsoort, grondwatertrap en bodemgebruik. En niet te vergeten: het weer. 'Kwetsbare zandgronden kennen een snelle response. In droge jaren als 2018 blijkt het dan moeilijk om aan de norm te voldoen.'

Toch doet de gemiddelde boer het nog niet zo slecht, vindt de bodemspecialist. 'We mikken er dan ook op dat het van goed naar excellent gaat.'