Kweekvlees in winkelschap nog ver weg

Die boodschap klonk woensdag in de Tweede Kamer tijdens een hoorzitting over de mogelijkheden en onmogelijkheden van kweekvlees. Daarbij gaat het om de productie van 'vlees' uit een klein aantal dierlijke cellen die door weefselkweek vrijwel oneindig worden vermenigvuldigd.

Hoewel in 2013 in Maastricht al de eerste hamburger van kweekvlees werd gepresenteerd, is grootschalige productie nog steeds niet mogelijk. Start-ups worstelen vooral met het vinden van een groeimedium waarin de cellen zich optimaal vermeerderen.

Bezwaren

Dat medium is er wel, maar het wordt gemaakt uit bloed van ongeboren kalveren. Bij een grootschalige productie levert dat veel praktische bezwaren op, maar ook ethisch lijkt het niet acceptabel. Om kweekvlees als alternatief te kunnen presenteren, moet de dierlijke inbreng beperkt blijven tot enkele begincellen.

Het vinden van een andere 'voedingsbodem' heeft volgens de meeste wetenschappers nog niet het gewenste resultaat gehad. 'Er zijn nu wel alternatieven, maar die zijn nog niet volledig diervrij', meldde Nienke van den Akker van de Universiteit Maastricht in Den Haag. 'Dat is wel nodig om over te kunnen gaan tot opschaling van de productie van kweekvlees.'

Tijdrovend proces

Een dergelijk opschaling is eveneens een tijdrovend proces. Eerst wordt geprobeerd om een liter kweekvlees te maken. Met de daarmee opgedane kennis kan worden onderzocht hoe 10 liter tegelijk is te produceren en zo verder. Alleen in een hele reeks afzonderlijke stappen is een meer massale en kostentechnisch gunstige productiewijze te ontwikkelen.

Dat duurt zeker enkele jaren, meent Dirk Martens, bioprocestechnoloog aan Wageningen University & Research. 'Een paar jaar is echt het minimum en dat hangt dan ook nog af van wetenschappelijke doorbraken.'

Vijf tot tien jaar

Volgens directeur Peter Verstrate van kweekvleesbedrijf Mosa Meat duurt het nog wel vijf tot tien jaar, voordat kweekvlees in de supermarkt kan liggen. 'Het zal dichter bij de tien dan bij de vijf jaar zijn, denk ik.'
Verstrate denkt dat het mogelijk is om een verkoopprijs te realiseren die op het niveau ligt van gangbaar vlees. Voordat het zover is, moet de overheid flink meer geld beschikbaar stellen voor verder onderzoek, klonk het van verschillende kanten.

Rol voor boeren

De directeur van Mosa Meat ziet bij de grootschalige productie van kweekvlees ook een rol voor boeren. 'De cellen die we maken, moeten eten. Voor het verbouwen van die eiwitten en suikers hebben we boeren nodig.'

Verstrate gaf in de Tweede Kamer aan bereid te zijn tot overleg over de vraag welke rol boeren kunnen krijgen in de kweekvleesketen.