Out of the box denken bij aardappelopslag

Bestrijding van aardappelopslag is belangrijk om problemen met aardappelmoeheid te voorkomen. Met de virulentere AM-populaties is dat extra belangrijk. LTO Nederland, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research en Innovatie Veenkoloniën hebben eind mei op een demodag in Valthermond de nieuwste technieken laten zien om opslag te bestrijden.

In de aanloop naar deze dag heeft een groep akkerbouwers, machineontwikkelaars en onderzoekers in een workshop gekeken naar de bestrijding van aardappelopslag in 2028. Het doel was om een begin te maken met concrete actieplannen. Daarbij werd onderscheid gemaakt in preventie en bestrijding.

Geen goed systeem

De deelnemers aan de workshop constateren dat er nog geen goed systeem van preventie van aardappelopslag is. Dat heeft onder andere te maken met de intensiteit van het bouwplan, de oogstomstandigheden en de tijdsdruk tijdens de oogst. De beschikbaarheid van chemie legt geen druk op verandering.

Preventie kan door het teeltsysteem en/of de rooitechniek aan te passen. Bestrijden van aardappelopslag door vernietiging van verliesknollen op of achter de rooier is ook een mogelijkheid. Knoldetectie en -vernietiging in de winter met een autonoom voertuig heeft als voordeel dat er in die periode minder tijdsdruk is.

Conservatief denken

Bij de bestrijding van aardappelopslag is er tot nu toe sprake van conservatief denken: we bestrijden pas na opkomst. Innovatie vindt bij bestrijding van aardappelopslag maar mondjesmaat plaats en dat heeft voor een belangrijk deel te maken met het feit dat het wereldwijd gezien een klein probleem is. Machinefabrikanten zullen er niet veel tijd en geld in steken.

Tijdens de workshop is vooral gezocht naar manieren van bestrijden met zo min mogelijk inzet van glyfosaat. Knol- en plantdetectie zijn daarbij een belangrijk aspect. Op dit moment zijn er onvoldoende methodes voor opslagdetectie en verwijdering.

Uitdaging

Geen gebruik van glyfosaat is een uitdaging. Natuurlijke, meer duurzame dodingsmiddelen zijn waarschijnlijk minder effectief. Bij chemievrij kun je denken aan mechanisch of aan vloeibare stikstof.

Tijdens de workshop werd het idee geopperd om opslagplanten die ver van de bietenplanten af staan mechanisch te verwijderen en de overige planten chemisch of met een natuurproduct. Goede detectietechnieken zijn daarbij van belang.

Draagvlak

Voor een goede detectie moeten robots beschikken over lesmateriaal, datasets, foto's van bietenplanten, aardappelopslag en onkruiden in verschillende stadia en grondsoorten. Het vraagt om draagvlak en betrokkenheid van boeren.

Een bestrijdingswijze moet robuust zijn: het moet onder alle omstandigheden (groot/klein, grondsoort, in en tussen de rij) 99 procent van de opslag verwijderen. Per honderd opslagplanten mogen niet meer dan vijf bietenplanten sneuvelen.