Teelt alternatief eiwit valt tegen

Uit het ForFarmers-onderzoek blijkt dat winterteelten van eiwitgewassen niet het verwachte opbrengstvoordeel halen ten opzichte van zomerteelten. Dat komt mede door sterkte temperatuurverschillen afgelopen winterseizoen. Bij soja is de oogstzekerheid ook een belangrijk aandachtspunt.

In Nederland is de laatste jaren veel aandacht alternatieven voor importsoja als grondstof voor veevoer. Er zijn echter nauwelijks vergelijkende onderzoeken op praktijkschaal gehouden. Reden voor ForFarmers om een groot praktijkveld aan te leggen om de teelt van soja en andere eiwitgewassen op praktijkschaal te toetsen.

Praktijkomstandigheden

Het project startte in de herfst van 2016 op humusrijke zandgrond in Oost-Nederland. Doel is om onder praktijkomstandigheden de sterktes en zwaktes van zes gewassen in beeld te brengen.

Twee gewassen zijn in het najaar van 2016 gezaaid: winterveldbonen en wintererwten. De overige vier, lupinen, sojabonen, zomerveldbonen en zomererwten, zijn in het voorjaar van 2017 gezaaid. Van elk gewas is een oppervlakte van 1,6 hectare gezaaid, van sojabonen het dubbele. De oppervlakte is groot genoeg om een goed beeld te krijgen van de reële opbrengst. Ook kunnen alle werkzaamheden worden uitgevoerd met de gebruikelijke machines in plaats van met proefveld-apparatuur.

Bonen en erwten

De winter 2016/2017 kenmerkte zich door afwisselende warme en koude periodes. Voor de winterveldbonen en de wintererwten leidde dit tot een hoog percentage uitwintering. Dat gaf weer onkruidgroei op de ontstane open plekken.

Een groot voordeel van een zomerteelt ten opzichte van winterteelt is de mogelijkheid om het perceel in het voorjaar voor de zaai onkruidvrij te maken. Ook krijgt onkruid bij de zomererwten en zomerveldbonen minder kans omdat de gewassen zich sneller ontwikkelen.

In het onderzoek is van de potentieel hogere opbrengst van winterveldbonen en wintererwten ten opzichte van de zomerequivalenten niets gebleken. De eerste resultaten lijken eerder aan te tonen dat op zandgrond de zomerveldbonen en met name de zomererwten meer oogstzeker zijn.

Sojabonen

Bij de teelt van sojabonen is oogstzekerheid ook een punt van aandacht. Ondanks de relatieve vroegheid van de gezaaide rassen is het gewas, mede door het natte weer in september, pas ver in oktober geoogst. De opbrengst viel met ruim 2 ton per hectare tegen. De lage opbrengst is vooral toe te schrijven aan het droge voorjaar. Op de vochthoudende stukken bleek soja wel volgens verwachting te groeien.

Met de lupinen, erwten, veldbonen en sojabonen die in de proef zijn geoogst, worden in de komende winter voerproeven uitgevoerd.