Ervencoaches willen boel in beweging zetten

Niets moet, benadrukken ze, maar het kan wel. De komende maanden kunnen de ruim vijfhonderd boeren in de gemeente Tubbergen kosteloos de hulp inschakelen van ervencoaches Martine van Burgsteden en Karin Harink. Om de boel eens op een rijtje te zetten en om te spreken en na te denken over de toekomst van het bedrijf.

'Boeren hebben het vaak al druk zat met het gewone werk. Het valt dan niet mee om met een helicopterview naar het bedrijf te kijken. Maar dat is vaak wel nodig.'

Eerste afspraken

De eerste afspraken staan gepland. Ook van buiten de gemeente Tubbergen komen aanvragen binnen. Helaas moeten de coaches die verzoeken afwijzen. Alleen met de gemeente Tubbergen zijn afspraken gemaakt. De gemeente en provincie Overijssel bekostigen hun werkzaamheden.

'Maar het geeft wel aan dat er behoefte aan is. Uiteraard proberen we deze mensen wel door te verwijzen. En wie weet zijn er ook andere gemeenten die interesse hebben in deze aanpak.'

Startschot

Geen enkele boer en geen bedrijf is hetzelfde, stellen de coaches. 'Het kan best zijn dat we in een gesprek tot de conclusie komen dat ze goed bezig zijn en er niets gewijzigd hoeft te worden. Veel boeren lopen al jaren met een plan in het achterhoofd en willen kijken wat de mogelijkheden zijn. Anderen beginnen juist met het denkproces. Het is meer een soort startschot en misschien worden er pas over een paar jaar echte keuzes gemaakt.'

Sommige plannen vallen af, omdat boeren inschatten dat het financieel niet uit kan. 'Uiteraard is dat een belangrijk aspect', stelt Karin Harink, 'maar die conclusie moet je niet te snel trekken. Je moet niet alles kapot rekenen. Het kan goed zijn om toch eens beter naar de mogelijkheden te kijken.'

Toekomstplannen

De naam 'ervencoach' is nieuw, maar het idee om boeren te ondersteunen bij het maken van toekomstplannen leeft al langere tijd in de hoofden van Van Burgsteden en Harink.

'We waren jarenlang collega's bij de bank. Toen hadden we het er al vaak over. Bedrijfsplannen gaan vaak over de zakelijke kant. Maar wat is het verhaal erachter? Is het een verandering uit kramp of uit kracht? Waar ligt de kracht van de ondernemer? Wat drijft hem of haar?'

Bedrijfsstrategie

Volgens de ervencoaches is de tijd dat boeren kunnen doormodderen met het bedrijf voorbij. Van Burgsteden: 'Het is tijd om keuzes te maken. Een bedrijfsstrategie is een must. Er verandert zo veel. Je moet bewuste keuzes maken.'

Of het nu gaat om fosfaatwetgeving, asbestdaken die voor 2024 vervangen moeten worden, prijzen die onder druk staan, nieuwe milieueisen of eisen die banken stellen: het runnen van een boerenbedrijf is er niet eenvoudiger op geworden. Het valt veel boeren nog niet mee om de juiste keuzes te maken.

Natura 2000-gebied

Regionaal speelt bijvoorbeeld ook nog de ontwikkeling van het Natura 2000-gebied rondom Springendal en Dal van de Mosbeek. Daardoor worden boeren soms gedwongen om nieuwe keuzes te maken.

In de gemeente Tubbergen zijn veel mogelijkheden in het toerisme, zoals een bed and breakfast beginnen. Van Burgsteden: 'Maar dat moet bij je passen. Het kan ook het opstarten van een andere bedrijfstak zijn, een timmerbedrijf bijvoorbeeld. De gemeente biedt veel mogelijkheden voor dit soort initiatieven en denkt graag mee, bijvoorbeeld als de vergunningen daarvoor aangepast moeten worden.'

Ervaring

De twee coaches kennen het boerenleven uit eigen ervaring. Harink heeft een melkveebedrijf en is al ruim twaalf jaar bestuurlijk actief bij het Agrarisch Jongeren Kontakt (AJK). Bij de bank was ze financieringsspecialist op de agrarische afdeling.

Van Burgsteden is boerendochter en was ook agrarisch financieringsspecialist en is nu adviseur op het gebied van leefbaarheid van het buitengebied bij Eeckhof.

Beheerders buitengebied

Gemeente Tubbergen ziet het belang van de ervencoaches. Boeren zijn de beheerders van het buitengebied en er staan ook nogal wat veranderingen te wachten voor de plattelandsgemeente. 'Het is de verwachting dat op termijn een derde van de agrarische bedrijven stopt.' Een vitaal platteland met voldoende levensvatbare bedrijvigheid is in het belang van de gemeente.

Ook LTO Noord Noord-Oost Twente ondersteunt de activiteiten en heeft meegedacht over de invulling van de werkzaamheden en de aanpak.

Erfbetredersavond

Van Burgsteden: 'We hebben vorig jaar al een succesvol burgerinitiatief gestart en een erfbetredersavond georganiseerd. Daar waren allerlei soorten bedrijven en instanties aanwezig, van banken en accountants tot aan pastorale medewerkers en de huisarts. Hierdoor zijn nieuwe netwerken ontstaan en er kwam bovendien ontzettend veel bruikbare informatie uit. Dit heeft ook bij de gemeente het een en ander in gang gezet.'

De ervencoaches zien zich dan ook als een soort spin in het web. 'Er zijn zo ontzettend veel loketten. Het is niet gek dat boeren vaak niet weten bij wie ze moeten zijn. Wij wisten ook niet dat dit er allemaal was. Bij de gemeente en elders in het land zijn veel mogelijkheden voor ondersteuning. Maar je moet het wel weten te vinden', stelt Van Burgsteden.