Veehouders aan de slag met flexibel peilbeheer

De veehouders hebben alle drie problemen in de waterhuishouding. Wim Tomassen uit Overberg heeft te natte percelen door kwelwater van de Utrechtse Heuvelrug. Melkveehouders Jan van der Wind uit Woudenberg en Art Wolleswinkel uit Renswoude hebben juist droogteproblemen.

Woensdag vond de aftrap van de pilot plaats op het bedrijf van Art Wolleswinkel. Hij is de initiatiefnemer en portefeuillehouder water bij LTO Noord Gelderse Vallei. Wolleswinkel: 'Als het veel geregend heeft wil ik het water graag langer vast kunnen houden. In onze zandgrond is het water zo weer weg. Andersom kan het ook: als we veel het land op willen kan het handig zijn om het peil te laten zakken. Daarmee voorkom je bijvoorbeeld structuurschade.'

Financiering

Het project Flexibel Peilbeheer wordt bekostigd met POP-3 financiering door Europa, de provincie Utrecht en Waterschap Vallei en Veluwe. Ook betalen de boeren zelf mee. Vanaf het najaar worden stuwen en peilgestuurde drainage aangelegd om het water beter te sturen. Deze sturing vindt plaats op basis van grondwaterstandmetingen door de boeren. Ook worden de effecten op het watersysteem en de waterkwaliteit gemonitord vanuit het project 'Flexibel peilbeheer Utrecht Oost'.

'Vanuit het waterschap gaan we samen met de ondernemers de wenselijke maatregelen in gang zetten. En we geven we advies en voorlichting', vertelt Dirk-Siert Schoonman. Hij is heemraad bij waterschap Vallei en Veluwe. 'De boeren maken gebruik van de zelfde mechanismen bij het peilbeheer als wij. Daarin kunnen wij natuurlijk veel advies geven.'

Een belangrijk onderdeel zijn de metingen van droge stofopbrengsten. Daarmee wordt beoordeeld of de maatregelen echt effect hebben op opbrengsten en dus voor boeren financieel uit kunnen. Goed peilbeheer beïnvloedt ook de nutriëntenbenutting.

Ervaring opdoen

Naast de diverse metingen weegt de ervaring van de veehouders nadrukkelijk mee. In het project willen de betrokken partijen vooral ervaring op doen. Het doel is om na drie jaar te kunnen beoordelen of flexibel peilbeheer breder kan worden toegepast in de regio. 'Dat heeft niet alleen met de technische mogelijkheden te maken', vertelt Dirk-Siert Schoonman, 'maar ook met samenwerking'.

Het peilbeheer heeft namelijk direct gevolgen voor de buren. 'Naast mijn bedrijf zit een grote recreatieondernemer', vertelt Jan van der Wind. 'Die heeft zijn grond liever wat droger. Daar is dus wel goed overleg voor nodig.'

Goede afspraken

Dat geldt voor alle ondernemers. Schoonman: 'Het begint met het maken van goede afspraken. De neuzen moeten dezelfde kant op staan. Stel dat het straks breder wordt uitgerold, dan kan de keuze van één boer effect hebben op de grondwaterstand van de anderen.'

Ervaringen in Overijssel wijzen uit dat dit in de praktijk meestal goed gaat. Ook de resultaten met flexibel peilbeheer zijn daar goed. Het blijkt mogelijk om jaarlijks 75-100 millimeter water te sturen.