Ronde vorm Roundhouse ideaal voor familiekudde

Toen het biologisch-dynamisch bedrijf Gaos de mogelijkheid kreeg om te groeien, had dat gevolgen voor de veestapel. Voor voldoende eigen mest moesten meer koeien worden gehouden. Een houten Roundhouse bracht de oplossing.

Ronde+vorm+Roundhouse+ideaal+voor+familiekudde
© Ida Hylkema

Gaos is een biologisch-dynamisch bedrijf met een keur aan gewassen, pootaardappelteelt en zaadvermeerdering en met zoogkoeien en kippen. Jos Jeuken en Ellen Krul begonnen bijna dertig jaar geleden met het bedrijf aan de Elandweg in Swifterbant en sinds twee jaar is Klaas-Jan Stiksma compagnon.

Het biologisch-dynamisch bedrijf houdt de zoogkoeien in eerste instantie voor de mestproductie. Vleesverkoop is een afgeleide hiervan. In het bouwplan is ook grasklaver opgenomen voor de vruchtwisseling en bodemvruchtbaarheid en dat is meteen ook weer het wintervoer voor de koeien. 'De koeien staan ten dienste van het geheel', legt Jeuken uit. 'Bedrijfseigen mest is een kwaliteit.'

GVE's

Voor een goed evenwicht wordt gerekend met 1 grootvee-eenheid per hectare. Dit betekende dat de veestapel met de uitbreiding van het areaal moest groeien van 30 naar 50 GVE's. De huidige potstal was te klein voor dit aantal en dus was nieuwbouw nodig.

In de natuur staan de koeien ook in een cirkel om hun kalveren te beschermen

Klaas-Jan Stiksma, biologisch-dynamisch bedrijf Gaos in Swifterbant

In hun zoektocht stuitten de ondernemers op de Roundhouse van ID Agro. De open ronde stal sprak hen aan vanwege de vorm en het open karakter. Ze kozen daarbij voor hout in plaats van staal. 'Hout voelt minder koud aan en past beter op een biologisch-dynamisch bedrijf. Esthetiek speelt een rol; het is gewoon mooier.'

Transparantie

De stal is bewust naast het bedrijf gebouwd, zodat hij vanaf de weg goed is te zien. 'We wilden de koeien meer in het zicht; de mensen zien nu dat we vee hebben. Dat hebben we altijd al gehad, maar 's zomers lopen de koeien in een natuurgebied van Natuurmonumenten en 's winters stonden ze in een dichte potstal. Dat voelde niet goed. We wilden meer transparantie.'

Niet alleen voor voorbijgangers en bezoekers, maar ook voor de dieren zelf. 'Ze kunnen nu lekker naar buiten kijken en er is een beter leefklimaat.'

Zelfredzaam

Het zijn geen zwartbonte Holsteins die de voorbijganger ziet. In de potstal lopen lichtgrijze koeien met grote horens. Ze zijn van het ras Gasconne, dat afkomstig is van de Pyreneeën. De dieren zijn sober en zelfredzaam en dat moet ook, want ze lopen tot november in de natuur en moeten zich dan zelf zien te redden. Dat betekent dat de dieren nauwelijks mensen gewend zijn en daardoor eerst moeilijk te benaderen zijn als ze terug zijn op het bedrijf.

Daarom is er bewust gekozen voor een zelfsluitend voerhek waarin de dieren vastgezet kunnen worden. 'Ze kunnen dan rustig eten zonder dat ze worden weggejaagd en ze raken eraan gewend dat ze vast staan', legt Stiksma uit.

Separeren

Bovendien kunnen de ondernemers op deze manier koeien uit de kudde halen. Voor het separeren van dieren is in het midden een ruimte gemaakt, waarbij de dieren door het verplaatsen van hekken gemakkelijk in een ander compartiment kunnen worden geleid, zonder dat ze worden opgejaagd of in een hoek worden gedrukt. Door de open structuur blijven ze contact houden met de rest van de dieren.

Het bedrijf werkt sinds vijf jaar met het principe van een familiekudde: alle leeftijden lopen door elkaar heen. Bij de dertig koeien loopt één dekstier die de ondernemers om de drie jaar vervangen. De stiertjes die worden geboren, lopen twee jaar mee in de kudde. Daarna worden ze geslacht. De meeste kalveren worden in het voorjaar op het bedrijf geboren en kunnen daarna meteen mee het natuurgebied in.

Kuddevorming

De ronde vorm van de stal is ideaal voor de kuddevorming, stelt Stiksma. 'In de natuur staan de koeien ook in een cirkel om hun kalveren te beschermen. We willen het natuurlijk gedrag hier zoveel mogelijk nabootsen. Door de ronde vorm heb je geen dode hoeken en kunnen de dieren altijd wegkomen.'

De stal biedt het bedrijf meerdere voordelen. De dieren hebben niet alleen meer ruimte en frisse lucht, de mest kan ook overdekt in de pot worden opgeslagen.

Sliertje vet

Ander voordeel is dat er nu 's zomers stiertjes thuis kunnen worden afgemest. Dit biedt de mogelijkheid om ook 's zomers te slachten en vlees te verkopen. Dat doen de ondernemers vooral via internet, maar ze willen ook de huisverkoop beter op de rails zien te krijgen. 'Het is kwalitatief uitstekend vlees, met een sliertje vet voor de juiste smaak', zegt Jeuken.

De stal is sinds december in gebruik en voldoet prima, al moet het hier en daar nog wennen. De koeien hebben een dikke jas aan en trekken zich niets aan van koude wind of sneeuw. Voor de boer is het wel even doorbijten om het voer voor het voerhek te krijgen. 'En de vorstvoorziening op de waterleiding werkte nog niet helemaal goed. Dat weten we nu ook.'

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer