Fosfaatrechten blokkeren groei niet

Uitgangspunt in de studie is dat alle bedrijven per 1 januari 2017 een generieke korting van 6 procent krijgen. Dat is het gemiddelde van de 4 tot 8 procent die staatssecretaris Van Dam aankondigde. Voor de (extensieve) bedrijven die op basis van hun forfaitaire productie minder fosfaat produceren dan hun plaatsingsruimte, wordt een korting van 4 procent gerekend.
Vervolgens is gekeken wat het meest recente resultaat van de Kringloopwijzer bedroeg en hoe zich dat verhoudt tot de forfaitaire productie. Het aantal koeien en jongvee varieert, bijna geen enkel bedrijf heeft exact hetzelfde aantal dieren als op 2 juli 2015. Het gaat om het in beeld brengen van het mogelijke effect op de groeikansen en wat de Kringloopwijzer al dan niet voor voordeel biedt.
Uit de uitkomsten blijkt dat de zestien bedrijven gemiddeld op 2 juli 2015 139 koeien hielden. Met de Kringloopwijzer werd een gemiddeld voordeel van enkele honderden kilo's fosfaat behaald. Na een generieke korting van 6 procent leidt dit tot een groeipotentie van zeven koeien, oftewel 5 procent.
Interessant is ook de grote spreiding die zichtbaar wordt tussen de bedrijven. Een positieve uitschieter is het bedrijf van de gebroeders Nanne en Hains Koopman (bedrijf nummer 7) in Oudega. Uit deze verkenning komt naar voren dat het Kringloopwijzer-voordeel hen ruimte biedt voor 50 koeien extra.
De veestapel van 187 koeien op 2 juli 2015 kan groeien naar 237 bij hetzelfde aantal stuks jongvee, deels door het extensieve karakter van het bedrijf. Voor hen is een compensatie van 4 procent berekend.

Extensief

Een groeipotentie van 50 koeien op dit bedrijf komt overeen met 26,7 procent. Een erg hoog percentage. Nanne Koopman is niet geheel verrast door de uitkomsten en kan ze wel verklaren. 'Doordat wij in 2013 een boerderij erbij kochten, zijn wij vrij extensief. Dat levert niet alleen voordelen op, maar in deze verkenning pakt het positief uit.'
Daarbij zijn de percelen vrij laag qua fosfaattoestand, geeft de melkveehouder aan. 'We verbouwen daar deels onze eigen mais op, wat ook een belangrijk aandeel vormt van het rantsoen. En we voeren perspulp, dat heeft ook een lage P-waarde. De lage fosfaatwaarden van de grond en de lage P-waarden in ons rantsoen geven een goed resultaat in de BEX en zo via de Kringloopwijzer.'
Bij het laatste is het van belang dat ook de opbrengsten van de grond hoog blijven. Koopman verbouwt veel van de mais zelf op eigen zandgronden, waarvan een opbrengst van 17 tot 18 ton droge stof wordt gerealiseerd. In een normaal jaar brengt grasland 11 tot 12 ton droge stof per hectare op.
'Bij ons toont de graskuil dan 3,5 tot 4 P. Bij andere melkveehouders is dat meestal boven de 4. Voor ons zit de uitdaging erin om voldoende opbrengst van het land te blijven halen. Lukt dan, dat continueert ook het voordeel uit de Kringloopwijzer. Met een verbreding van de stal hopen we die extra ruimte over enkele jaren ook te benutten.'
Johan Dekker uit Zeewolde (bedrijf nummer 4) komt minder goed uit. Hij mag 12 koeien minder houden en krimpt in 2017 van 194 naar 182 koeien. Ook Dekker is niet verrast en onderneemt al stappen.
'Wij hebben nu ruim 200 koeien aan de melk en denken met het afstoten van het jongvee te kunnen uitbreiden naar 230. Daarvoor zijn we vorig jaar juli al gestart om bijna alle dieren te insemineren met Belgisch-Blauwen. In de stal is ruimte voor 260 dieren. Om die vol te krijgen moeten we efficiënter werken. Samen met mijn voeradviseur kijk ik of in het krachtvoer en de bijproducten ruimte is te winnen.'
Dat Dekker als intensief bedrijf nog geen voordeel uit de Kringloopwijzer haalt, komt doordat zijn grond veel fosfaat afgeeft maar het ruweiwitgehalte in de kuil achterblijft. 'Zo werkt het beide kanten op. Om de lagere gehalten te compenseren kopen wij meer eiwit aan.'