Bestaansrecht kleine boer behouden

Bouwien RuttenVorige maand mocht ik een dagdeel meelopen op de varkensboerderij van de familie Meijer in Losser. Vergezeld door onze dochter van elf, groot fan van onze twee biologische Bentheimer varkens, trokken we een overall van de haak en de juiste maat rubberlaarzen van het rek.
Aankomend op de plek van bestemming ging net een twintigtal zeugen op transport. Dochter vond het reuze interessant om te zien hoe deze grote damesvarkens de veewagen in werden geleid. Er was geen stress en opwinding, de zeugen hadden geen idee van hun laatste bestemming.
De boer die ons deze dag ontving, heeft in 2015 met zijn gezin besloten te gaan stoppen met hun intensieve veehouderijbedrijf. Niet omdat de liefde er niet meer was of omdat opvolging ontbrak, maar omdat er keuzes gemaakt moesten worden. Een keuze tussen flink investeren in nieuwe stallen, met oog op de toekomst, of stoppen op een ‘verstandig’ moment en een nieuwe weg inslaan. Heel bewonderenswaardig koos men voor het laatste, stoppen met de varkenshouderij na 35 jaar ondernemen.
Vol trots werden we door alle stallen met zeugen en biggen geleid. Er was veel te leren deze dag. Ik zal het niet romantiseren, dat kan ook niet. Ja, varkenslucht is een zeer aanwezige lucht. Ja, de biggen blijven maar vier weken bij hun moeder totdat ze een staldeur verder gaan. Ja, biggen hebben geen aaibaarheidsfactor. Maar deze boer met hart voor zijn dieren herkent het gedrag van zijn zeugen. En weet honderduit te vertellen over vele mooie en zware momenten in zijn ondernemerschap.
Een gesprek aan de keukentafel werd een bijzonder gesprek. Een inkijkje in het leven van een gezin dat ooit koos voor een vorm van veehouderij die niet door ieder in Nederland geliefd en geprezen wordt. Een varkenshouderij heeft van doen met veel vooroordelen en negatieve beeldvorming, ook al gooien velen van ons vervolgens met smaak het hamlapje uit de supermarkt in de pan.
Wanneer je naaste buur bent van een varkenshouderij, is het van belang een goede relatie te hebben met elkaar om alles bespreekbaar te houden. Dat is een voorwaarde voor de leefomgeving. Maar ook voor opgroeiende kinderen op een varkenshouderij is er confrontatie met de buitenwereld, niet altijd positief.
Aan de keukentafel van dit gezin proefde ik de trots, familietrots. En de warmte en gastvrijheid. Maar voor deze boer wordt 2016 het jaar waarin hij afscheid neemt van zijn vroegere leven. Dat geldt ook voor veel andere boeren. De intensieve veehouderij heeft het zwaar, de prijs die ze voor hun dieren krijgen is te laag om op kleine schaal aan de kwaliteitsnormen te voldoen.
Toch is diezelfde kwaliteit van belang. Dat maakt het tegenstrijdig. Want willen we in Nederland straks alleen grote stallen waarbij investeren een reëlere optie is? Natuurlijk niet! Juist de kleinere agrariër moet bestaansrecht houden. Maar wel met de juiste kwaliteitsnormen.
Er lijkt maar één oplossing. Wanneer we met z’n allen dat heerlijke stukje varkensvlees willen blijven behouden, moeten wij als consument durven te betalen. Niet alleen bij de slager maar ook in de supermarkt. Want helaas is de realiteit dat de prijzen van het vlees in de schappen niet stijgen, maar de kosten van de agrariërs wel!