'Uitstel zaaidatum vanggewas eenmalig'

Landbouwers in regio's waar in september meer dan 100 millimeter neerslag is gevallen, konden dit jaar in aanmerking komen voor uitstel van de inzaaidatum tot 15 oktober. Ook buiten deze regio's konden boeren hier onder bepaalde voorwaarden voor in aanmerking komen.
Net als bij het uitrijden van dierlijke mest in het najaar moet dit een uitzondering blijven, stelt Wim Westhoff va n de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). 'Gewassen waarmee je risico loopt, moet je niet inzetten voor vanggewassen in het kader van de vergroening. Mais bijvoorbeeld is vaak te laat rijp voor op tijd inzaaien.'
Tijdens de LTO-sectoravonden Akkerbouw kijkt RVO dit winterseizoen terug op het eerste jaar van de vergroening en gaat in op de wijzigingen voor het komende jaar. Uit het verhaal van Westhoff in het Groningse Midwolda blijkt dat het afgelopen jaar niet geheel vlekkeloos is verlopen. 'De vergroeningsregeling was pas laat stabiel. Daar hadden de boeren last van en RVO zelf ook.'
De regeling is complex. Daarom kregen de boeren tot 15 juni de tijd voor het indienen van de Gecombineerde opgave 2015. Westhoff: 'Van die maand extra hebben de boeren vooral de laatste week benut. Als iedereen dan tegelijk de Gecombineerde opgave wil invullen, vliegt het systeem eruit.'

Betalingsrechten

Om vanaf 2015 in aanmerking te komen voor betalingsrechten, moet een bedrijf als actieve landbouwer/landbouwbedrijf bij de Kamer van Koophandel zijn geregistreerd. 'Het duurt soms lang voor de mensen het voor elkaar hebben', aldus Westhoff, die zich daar wat aan ergert.
RVO gaat ervan uit dat volgend jaar de afwikkeling van de aanvragen sneller gaat. 'De werkwijze bij het opgeven van percelen is gewijzigd en dat moet nu makkelijker gaan. Daar komt bij dat het systeem nu stabiel is.'
Voor 2016 komt er een aantal wijzigingen. Belangrijk is dat telers de zaaidatum van het vanggewas voor de inzaaidatum melden. Aan de lijst van toegestane vanggewassen is wikke toegevoegd. Bij onderzaai van gras is elke grassoort toegestaan.
'Ga ervan uit dat bij de inzaai van vanggewassen in 2016 alleen gecertificeerd zaad is toegestaan. Ik denk niet dat die voorwaarde weer wordt ingetrokken', zegt Westhoff, die adviseert zo veel mogelijk ecologische aandachtsgebieden (EA) bij de Gecombineerde opgave op te geven. 'Dan heb je speling.'
Veldleeuwerik krijgt in 2016 zo goed als zeker te maken met een enkele wijzigingen. Soja komt als EA-gewas te vervallen, de zaaidatum akkerranden wordt uiterlijk 15 mei en de wegingsfactor voor vanggewassen gaat van 0,3 naar 0,24 (minimaal acht weken op het veld). Telers mogen alle landschapselementen als EA aangeven.
Nieuw voor 2016 is het henneppakket. Hiervoor gelden enkele voorwaarden: er moet een contract zijn met een verwerker, er mogen geen gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt en de hennep moet op een ander perceel dan vorig jaar. De wegingsfactor is 0,7.
Dit jaar hebben 10.720 bedrijven deelgenomen aan de verplichting van 5 procent EA met 157.200 hectare vanggewassen en 14.100 bedrijven aan de verplichting van gewasdiversificatie.
Aan het akkerbouw-strokenpakket namen maar 80 bedrijven deel en aan het Veldleeuwerikpakket 240 bedrijven. 'Niet veel op ruim 10.000 bedrijven’, vindt Westhoff. Voor de collectieve EA zijn zes aanvragen binnengekomen. 'Ons advies was: niet doen, want dan krijgt u het geld later. U heeft goed geluisterd.'
De gemiddelde waarde van de basisuitbetaling bedraagt dit jaar 288,98 euro per hectare. Samen met een gemiddelde vergroeningsbijdrage van 125,16 euro per hectare goed voor zo'n 400 euro per hectare. De steun voor jonge boeren is 52,96 euro per hectare tot een maximum van 90 hectare.
RVO denkt dat de steunregeling voor jonge boeren tot 41 jaar gaat wijzigen. Nederland moet kiezen: nieuwe voorwaarden voor aanvragen vanaf 2016 of aangepaste voorwaarden voor iedereen. 'Afhankelijk van de keuze zou het bedrag kunnen groeien naar zo'n 70 euro per hectare.'

Private overeenkomst

De overdracht van rechten met een private overeenkomst gaf bij RVO het nodige extra werk. 'We hadden veel werk met in principe een simpele regeling. Mensen waren niet zo enthousiast om de overeenkomst op te sturen' geeft Westhoff aan.
Met een private overeenkomst gaan gehuurde rechten automatisch terug naar de eigenaar. 'De overdracht kan nu ook voor een periode van meerdere jaren. Na de afgesproken einddatum gaan de rechten automatisch terug naar de eigenaar.'
Het idee was om dit jaar bij wijze van steekproef 5 procent van de persoonlijke overeenkomsten op te vragen. 'Er waren echter de nodige afwijkingen in onder andere de oppervlakte en die hebben we allemaal opgevraagd. In totaal is 7 procent opgevraagd.'