Inzet op met mycotoxinearm voer

Ilona Lesscher‘Mycotoxinen zitten met name op het kaf. Het procedé Blazee2 dat we toepassen, poetst het graan als het ware schoon. De hoeveelheid mycotoxinen daalt daardoor met 60 tot 70 procent’, licht productmanager Albert Timmerman van De Heus toe.
Vorige week vond bij ForFarmers de officiële aftrap plaats van het VIDA-concept, een biggenvoer gemaakt van schone, goede grondstoffen. Een laag mycotoxinegehalte is onderdeel van het concept en dat wordt net als bij De Heus gekregen door gecontroleerde sourcing en een aanvullende reiniging.

DON, T2 en ZEA

Er zijn meer dan 350 soorten mycotoxinen. Voor de varkenshouderij zijn er drie die ertoe doen: deoxynivalenol (DON), T2-toxine en Zealarenon (ZEA). Uit nieuw onderzoek blijkt dat wanneer DON onvoldoende wordt afgebroken, dat niet alleen de voeropname remt maar ook de darmintegriteit kan aantasten. DON kan de weerstand van zeugen en biggen tegen ziekten verminderen. DON kan in het bloed worden gemeten.
T2-toxine wordt volledig in de lever omgezet in andere producten en is daarom moeilijk in het bloed terug te vinden. T2-toxine is is een gifstof die ontsteking veroorzaakt op de huid, maar ook in de maag irritatie kan geven.
ZEA is een mycotoxine met een oestrogene werking. ZEA wordt door de lever van het varken omgezet in alfa-zealarenon. Deze stof heeft een bijna honderdmaal sterkere oestrogene werking dan de oorspronkelijke stof. ZEA en alfa-zealarenon zijn meetbaar in het bloed. Verschijnselen van ZEA zijn onder meer rode klingetjes bij pasgeboren biggen en verminderde vruchtbaarheid bij gelten.
Door de gehanteerde EU-normen komen acute mycotoxinevergiftigingen op het boerenbedrijf eigenlijk niet voor. Toch zijn deskundigen het er met elkaar over eens dat mycotoxinen ook bij lage concentraties schade kunnen aanrichten. Dat komt door de wisselwerking tussen mycotoxinen en infectieziekten. Bacteriële en virale infecties kunnen zich door de aanwezigheid van mycotoxinen uitbreiden.
De Belgische onderzoeker Gunther Antonissen van de Universiteit Gent deed onderzoek naar het effect van mycotoxinen op het ontstaan of verergeren van darmaandoeningen. ‘Wij zien ook bij veilige niveaus problemen. Vaak zijn dit indirecte effecten van mycotoxinen die de boer veel geld kunnen kosten.’
Dat inzicht leidde bij De Heus en ForFarmers tot de introductie van voeders waarvan een laag mycotoxinegehalte een wezenlijk onderdeel is. ‘Biggen zijn de kwetsbaarste groep op het bedrijf. Ontwikkeling en groei die je daar laat zitten, krijg je er later niet weer bij’, zegt Leon Marchal, bij ForFarmers verantwoordelijk voor nutritie en innovatie.

Pilots

ForFarmers heeft met het VIDA-concept pilots gedraaid in Nederland, Duitsland, België en Engeland. Daarbij is bij meer dan 25.000 biggen de groei bepaald. ‘Onder goede omstandigheden leidt het biggenvoer tot een 10 procent betere daggroei en voederconversie met minder dan 1,5 procent uitval’, geeft Marchal aan.
De Heus introduceerde eind 2013 mycotoxinearm biggen- en opfokvoer. ‘Biggen zijn het meest kwetsbaar en bij opfokzeugen werken mycotoxinen negatief op de ontwikkeling van de vruchtbaarheid’, geeft Timmerman aan. De lijn van lage mycotoxinegehalten doortrekken naar zeugenvoer noemt hij voor de hand liggend.
‘Zeugen die continu dragend of zogend zijn en meer dan dertig biggen per jaar grootbrengen, zijn topsporters. Zij hebben een andere voedingsbehoefte; het evenwicht luistert daar nog kritischer.’ Timmerman stelt dat zeugen die premiumvoeders krijgen met hetzelfde voerschema ruimer in conditie komen en dat het in de stal makkelijker loopt. ‘Varkenshouders vertellen ons dat ze minder hoeven in te grijpen.’