Kiezen voor technische oplossing

Dertien jaar geleden was de familie nog niet toe nog aan een ingrijpende koersverandering, hoewel er toen wel een mogelijkheid was. 'In die tijd was er een grote ruilverkaveling in het gebied rond Staphorst en Rouveen, waarbij verschillende bedrijven uitgeplaatst konden worden', vertelt Arend Bouwmeester (55).
De 30 hectare grond die de familie Bouwmeester destijds in gebruik had, kwam tijdens de ruilverkaveling aan een blok te liggen. 'Er zijn toen ook afspraken gemaakt dat mensen met een veldkavel alsnog de mogelijkheid hadden om daar op eigen initiatief een stal te bouwen.'
Een paar jaar na de verkaveling begon de familie na te denken of ze dat plan ook daadwerkelijk kon verwezenlijken. 'Ten tijde van de ruilverkaveling waren onze kinderen nog net te jong om al te weten of ze boer wilden worden. Een paar jaar later werd dat duidelijker', aldus Bouwmeester, die zijn rol in het bedrijf combineert met bestuursfuncties bij onder andere waterschap en LTO Noord.
Inmiddels zijn Arnoud, Kasper en Simon het boerenvak ingestapt. De dochters Hermien en Jenneke volgden een niet-agrarische opleiding. Hermien is als bouwkundige werkzaam als adviseur bij een stallenbouwer en was bij de bouw van het nieuwe bedrijf betrokken.
Toen de eerste plannen voor de bouw van een nieuwe stal werden besproken molk de familie vijftig koeien op de grupstal. Daarnaast had Arend, die al vanaf zijn 22e met zijn ouders in een maatschap boerde, de varkenshouderijtak van het bedrijf fors uitgebreid. Langzamerhand werd duidelijk dat de voorkeur van oudste zoon Arnoud bij de varkens lag en dat de twee jongere zonen voor de melkveehouderij kozen.
De varkenshouderijtak van het bedrijf is inmiddels uitgebreid tot een bedrijf met 325 zeugen, gerund door Arnoud. Hij werkt daarnaast ook als zzp'er bij onder andere een pluimveebedrijf.
Uitbreiding van de varkenshouderijtak kon plaatsvinden door optimaal gebruik te maken van luchtwassers en andere emissiebeperkende maatregelen en technieken. De ervaring hiermee heeft zeker meegespeeld bij de beslissing om uiteindelijk te gaan voor de bouw van een ligboxenstal met luchtwassers.
Bij de eerste keukentafelgesprekken over een nieuwe stal werd daar echter nog niet aan gedacht. 'We wilden met ons melkveebedrijf doorgroeien tot een tweemansbedrijf waar Kasper en Simon, naast hun werk als zzp'er, hun brood kunnen verdienen', vertelt Bouwmeester.
Daarvoor waren vergunningen van de gemeente nodig om op een nieuwe locatie, aan de Koezenkooiweg vlak achter het bestaande bedrijf, te kunnen bouwen. Ook moest de bank fiat geven.
Het grootste obstakel bleek de NB-wetvergunning. 'Wij hebben hier te maken met de natuurgebieden Oldematen-Veenslootlanden, Wiedden-Weerribben, het Zwarte Meer, de uiterwaarden van de Vecht en het Regge-gebied', zegt Bouwmeester.
Bij de vergunningverlening werd uitgegaan van de verleende situatie in 1994, het jaar waarin het Zwartemeer als Natura-gebied werd aangewezen. In die tijd hield Bouwmeester rond de 40 melkkoeien en 125 zeugen. Dat betekende dat er fors aan ammoniak moest worden aangekocht. Provincie Overijssel kende geen ammoniakbank en ammoniak in de regio was niet te koop. 'Dan moet je ammoniak van elders aankopen, wat een enorme afwaardering betekent.'

40.000 euro goedkoper

De familie koos dus voor een technische oplossing. 'Je gaat rekenen. Dan blijkt dat een luchtwasser van 40.000 euro goedkoper is dan de aankoop van ammoniak. Bovendien konden we door de bouw van de luchtwasser besparen op andere emissiebeperkende maatregelen. Er zitten dus gewone roosters in de stal.'
Wat ook meespeelde was dat er in de omgeving van Rouveen al ervaring was opgedaan met luchtwassers in andere koeienstallen. Dat, samen met de eigen ervaringen met de luchtwassers in de eigen varkensstallen, maakte dat de knoop snel werd doorgehakt. 'We hadden ook kunnen wachten op de PAS', zegt Bouwmeester. 'Maar op een gegeven moment wil je verder.'
De bouw van de nieuwe stal begon op 6 januari, en op 6 mei werd er al gemolken. Er lopen nu 100 koeien, waar plek is voor 130 stuks. Het aantal hectares is uitgebreid tot ruim 50 hectare waardoor geen voer hoeft worden aangekocht.
Wel moet er mest worden afgezet en moet de familie fosfaatrechten kopen om de stal vol te kunnen zetten. 'Misschien zijn we een knelgeval', hopen de Bouwmeesters, die op den duur de stal nog verder willen uitbreiden. 'Maar eerst optimaliseren.'