Fosfaatrechten, daar gaan we weer

Harm HolmanHet lijkt erop dat we fosfaatrechten krijgen. Zijn we eindelijk af van de melkquotering, krijgen we weer nieuwe beperkingen. Weer wordt de melkveehouderij onnodig op kosten gejaagd, hobbelt verder achteruit in concurrentiepositie en valt terug in oude reflexen. Het lijkt erop dat we niets leren van het verleden.
Jaren geleden is een fosfaatplafond ingesteld en dit dreigt nu, volgens de huidige rekenmethoden, overschreden te worden. Het is maar een getal; we willen niet meer fosfaat dan we verantwoord kunnen aanwenden op onze grond, een soort evenwichtsbelasting. Veel bedrijven kunnen dat wel en sommige niet.
Je zou eigenlijk eens moeten herrekenen of deze oude aanname nog wel hout snijdt. Als je grondgebondenheid goed invult, ook voor fosfaat, is verantwoorde groei op veel bedrijven mogelijk.
De landbouw is verdeeld hierover; verschillende sectoren en regio’s hebben elk hun eigen belang. ZLTO is het niet eens met het Noorden en de zuivel over de te kiezen oplossing. Het lijkt of iedereen met een boog om het probleem heen loopt.
Ik stel de vraag maar een keer hardop: Wanneer pakken we het probleem ‘Brabant’ aan? Wanneer hebben we het lef om te zeggen dat er genoeg koeien en varkens in de overschotgebieden zijn en roepen we dit een halt toe? Meer groei in die gebieden schaadt de hele sector, want er is geen maatschappelijke acceptatie voor.
De helft van de niet-grondgebonden veehouderijbedrijven zit in Noord-Brabant. Weidegang komt hier ook steeds minder voor.
Het wordt tijd voor omdenken en stoppen met het inzetten op groei van intensieve bedrijven ten koste van de bedrijven die wel in evenwicht zijn. Nu lijken weer diegenen die gespeculeerd hebben, het best af zijn. Vooral het familiebedrijf dat zich bescheiden heeft opgesteld, is weer de dupe. Weer moet de blijver investeren ten koste van de stopper.
Hoe verzin je het dat de melkveehouderij de sanering van de varkenshouderij maar moet bekostigen. Het is van de zotte dat er VVO-contracten zijn, dat 800.000 mestauto’s kriskras door Nederland rijden. Waarom moeten bedrijven die extensief zijn en verantwoord hun mest aanwenden, fosfaatrechten kopen, terwijl er bij deze bedrijven nog volop ruimte is?
Ik voorspel dat binnen een jaar de varkensmestmarkt helemaal vastloopt. Die zal nauwelijks geplaatst kunnen worden. De koeienmest zal toenemen door meer koeien en door scherpere normen de varkensmest vanwege fosfaat verdringen. Op dit moment zie je al dat financiën ontbreken en er geen ruimte is om af te zetten. Dan ontstaat er vanzelf ongewenste creativiteit…
De varkenshouderijmest die niet op eigen grond kan worden uitgereden, zou voor 100 procent de verwerking in moeten. De varkensboer is zo niet duurder uit, er komt minder mest op de markt en frauduleus handelen zal fors verminderen. Voor intensieve melkveehouderijbedrijven die hun mest niet in de regio kunnen afzetten, moet hetzelfde gelden.
Waarom geen verdeelpot per regio? Alleen groeien als het hele gebied het toelaat. In intensieve gebieden zou je bijvoorbeeld maar 50 procent van het vrijgekomen fosfaat weer kunnen verdelen en alleen aan die bedrijven geven die voldoen aan duurzaamheidsnormen zoals grondgebondenheid.
Ik ben teleurgesteld in LTO-bestuurders die niet verder kijken dan de waan van de dag en gaan voor een kortetermijnoplossing. Door niet te kiezen voor een duurzame langetermijnoplossing, zorgen ze ervoor dat we als landbouw speelbal worden van de politiek. Hoe aardig onze staatssecretaris ook is, ik verwacht er op deze manier weinig goeds van voor met name de melkveehouderij.