Melken voor de wereldmarkt

Het is een seizoen van uitersten. De melkprijs blijft zakken, Fonterra verwacht nu 4,80 dollar per kilo vet plus eiwit inclusief dividend, omgerekend 26 eurocent per liter. Het dividend bedraagt 0,3 dollarcent per liter en vooral dat leidt tot grote onvrede onder de leden.
Vorig seizoen was het dividend bijna hetzelfde. Veel te laag vonden de leden toen, omdat een aandeel rond de 6,50 dollar per kilo kostte; een rendement van 4,5 procent, 1,5 procent minder dan leenrente bij de bank.
Het verweer van Fonterra was dat het vanwege de hoge melkprijs moeilijk was om hoge prijzen te realiseren voor de ‘value add’ producten, waarop het dividend is gebaseerd. Dat werd grommend geaccepteerd, maar nu heeft Fonterra wel een probleem. De melkprijs is extreem laag en het dividend ook, tegen Fonterra’s eigen logica in. Deze keer krijgen de hoge investeringen in China de schuld, waar of niet, de boeren zijn not happy. Dit muisje krijgt nog een staartje.
Het weer hielp dit jaar ook niet mee. Langdurige droogte op vooral het Zuidereiland. Dat is nog niet doorbroken in sommige streken. Veel melkveehouders op de plains pompen hun water uit diepe putten en die hebben het goed uitgehouden.
Maar hun probleem komt nog: de meeste droge koeien overwinteren op het Zuidereiland, niet op het melkveebedrijf, maar bij niet-geïrrigeerde bedrijven. Die hebben raapsteel en/of voederbieten geplant in november. Dat wordt een probleem; met de droogte zijn er veel gewassen niet verder dan de helft van de normale opbrengst. Palmpitschroot zal weer uitkomst moeten bieden.
Veel melkveehouders hebben al vroeg koeien opgeruimd en drooggezet, dus hun jaarproductie is zo’n 20 tot 30 procent gezakt. Anderen hebben alle koeien aan de melk gehouden en voer bijgekocht, meestal palmpitschroot. Het is altijd een gok, bijvoeren of niet, omdat je wel de voerprijs, maar niet de melkprijs echt kent. Pas in het begin van het volgende melkseizoen weet je wat de melk uiteindelijk waard was in het vorige.
Maar zoals het nu lijkt, was bijvoeren de beste strategie, vooral omdat de prijs van palmschroot sterk is gezakt, nu rond de 15 dollarcent per kilo. De traditionele Kiwi-manier om met lage melkprijzen om te gaan, is niets meer te kopen, dieren af te voeren en de overgebleven koeien de buffer in het systeem te laten worden. Dat is een beleefde term voor de dieren te laten vermageren.
Het probleem is dan, behalve dierenwelzijn, dat de koeien te licht de winter in gaan, te licht afkalven, slecht drachtig worden, slecht produceren en zo wordt het probleem van het ene seizoen overgeheveld naar de volgende twee of drie seizoenen. Zo langzamerhand begint het kwartje hier te vallen en zijn melkveehouders meer bereid om zelfs in een slecht seizoen te investeren om het volgende seizoen met een betere positie te beginnen. We hopen dat de melkprijs dat rechtvaardigt.

Helwi Tacoma