Quinoa: hype of serieus alternatief

Wageningen UR heeft rassen vermeerderd die voor Nederland geschikt zijn. Samen met Dutch Quinoa Group heeft DLV Plant een aantal telers geholpen bij de kennisontwikkeling van deze teelt.

Gangbaar en biologisch

DLV Plant doet dit in opdracht van Projecten LTO Noord en Agrivizier/Greenport Noord-Holland Noord. Doel is de gangbare en biologische teelt van quinoa op te zetten en een flinke groei te realiseren.
Quinoa behoort tot de familie van ganzevoetachtigen, waar ook bieten en spinazie onder vallen. Quinoa is geen graangewas en lijkt eigenlijk het meest op gierst. Het gewas is in Nederland daarom ook wel bekend onder de naam gierstmelde.
Het gewas wordt al vijfduizend jaar geteeld en veredeld in Zuid-Amerika, van zeeniveau tot wel 3.000 meter hoog in de Andes. Opvallend is dat quinoa met moeilijke bodemeigenschappen kan omgaan.
Quinoa lijkt in groei sterk op melganzevoet. Het onkruid van de meldes is daardoor lastig te onderscheiden van de echte quinoaplanten. De planten worden 1,5 tot 2 meter hoog en maken meerdere pluimen waarin het fijne zaad zit.
Het zaad is glutenvrij en bevat circa 60 procent zetmeel, 6 procent vet, 3 procent saponine en 15 procent hoogwaardig eiwit. Het hoge eiwitgehalte is opvallend en van goede kwaliteit. De saponine is een zeepachtige stof om de korrel die soms giftig kan zijn. Deze moet na de oogst van de korrel worden afgewassen.
De smaak van quinoa is te omschrijven als neutraal met een nootachtige bijsmaak. Het gewas kent veel gebruiksmogelijkheden. Niet alleen de korrel, maar ook het blad is geschikt voor humane consumptie. Van het quinoazaad is bier, melk of bijvoorbeeld pasta te maken. Vanuit de industrie is er belangstelling voor de vetten uit quinoa.
In Europa is al langer ervaring met de teelt en verwerking van quinoa. Het gaat hierbij om buitenlandse rassen die saponine bevatten. Vanuit Wageningen UR is al enige jaren gewerkt aan de vermeerdering van twee rassen, Pasto en Atlas, die saponine-vrij zijn, waardoor ze na de oogst eenvoudiger zijn te verwerken.
Pasto is een ras met een vroege beginontwikkeling en een uniforme stand, dat niet te hoog wordt. Atlas is iets productiever en geeft een blankere korrel. Een blankere korrel is van oudsher een kwaliteitskenmerk. Blanke korrels worden bijvoorbeeld graag in verse salades gebruikt.
Het zaad van Wageningen UR wordt in samenwerking met Dutch Quinoa Group aan telers aangeboden. De Dutch Quinoa Group neemt de opbrengst van de teelt af volgens een vooraf afgesproken vaste prijs. Dit bedrijf ziet door een toenemende vraag vanuit de markt volop kansen voor groei. Vorig jaar ging het in Nederland om zo’n 20 hectare, dit jaar waarschijnlijk om 300 hectare.
Quinoa vraagt om grond met een goede structuur. Het gewas kan dan diep, tot 1 meter, en intensief wortelen. Het gewas vraagt voldoende beschikbare stikstof: 150 kilo stikstof per hectare of meer. Over andere elementen is nog maar weinig bekend. Proeven in 2015 zijn erop gericht om meer duidelijkheid te krijgen over een optimale bemesting.
Het zaaien mag niet te diep gebeuren, 2 à 3 centimeter, waarbij een regelmatige zaaidiepte van belang is. Een onregelmatige opkomst geeft meer kans op zijscheuten aan de planten met daarin secundaire zaadpluimen, die later afrijpen.

Bodembedekking

Zaaien kan vanaf begin maart. Quinoa kan goed tegen nachtvorst tot 5 graden Celsius onder nul. Daarna heeft het gewas ongeveer honderd dagen nodig tot de oogst. Als rijafstand kan worden gekozen voor 12,5, 25 of wellicht zelfs 50 centimeter. Dichtere rijafstanden zorgen voor een snelle bodembedekking waardoor onkruid minder kans krijgt.
Aan het eind van de teelt valt er vaak meeldauw in het blad waardoor dit afsterft. Onkruid kan dan alsnog gaan kiemen. Onderzaai met grassen, Perzische klaver of witte klaver lijkt mogelijk om dit probleem te ondervangen. Er zijn nog geen onkruidmiddelen beschikbaar.
Oogsten gaat met een maaidorser waarbij de instelling van de machine redelijk gelijk is aan koolzaad. Het oogsten met een maaidorser die de pluimen van de planten ‘afstript’, lijkt perspectiefvol. Alleen de pluimen gaan door de machine.
Een teeltsaldo van quinoa is nog lastig te geven. De opbrengsten van het gewas kunnen uiteenlopen van 1,5 tot 4,5 ton per hectare. Zaaduitval vlak voor de oogst en tijdens het dorsen is een gevaar. Ook schot kan aan het eind voor verliezen zorgen.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer