Nadenken over bedrijfsvoering

René LuijmesDat stelde Andries Jan de Boer, adviseur van 3D Agro Advies, onlangs tijdens de ondernemersdag van AgruniekRijnvallei.
De Boer gaat voor 2013/2014 uit van een breakeven melkprijs van 40,2 euro per 100 kilo. De melkprijs bedroeg 45 euro. Hierbij blijft een marge over van 4,8 euro. De marges van de zes jaren ervoor wisselden, met 2009 als absolute dieptepunt en een marge van -3,2 euro.
Bij het bepalen van de marge zijn voerkosten en bewerkingskosten van belang. Wel dalen volgens De Boer de kosten vaak mee met de melkprijzen. ‘De veevoerkosten zakken.’

Beperkingen

Vanaf april 2015 is het melken zonder quotum. ‘Je moet je beperkingen weten’, stelt de adviseur en noemt er vier. ‘Economisch is het in ieder geval slim je bestaande infrastructuur goed te benutten.’ Bij stal en melksysteem is het letten op productie per koe en melksnelheid.
‘Wat betreft milieu en grond is het streven naar een gepast lage excretie van stikstof en fosfaat per koe en een hoge plaatsingsruimte van mest. Dit door inzetten op een hoge grondproductie, waarbij ook het aandeel eigen voer wordt verbeterd.’
De derde beperking is arbeid. ‘Een goede ondernemer heeft tijd over. Dit is nodig om ruimte te hebben om na te denken en voor rust in het hoofd. Het melkveebedrijf vraagt steeds meer denkkracht.’ En ook om het overzicht over zijn bedrijf te behouden, zodat hij mogelijke problemen op tijd signaleert en aanpakt om het vee gezond te houden.
Laatste punt is het rendement: blijft er wel voldoende over? ‘Alle ligboxen bezet, veel melk per box, alle hectares benut, hoge voerproductie per hectare en lage bewerkingskosten per hectare. Het klinkt simpel, maar ken je eigen kostprijspatroon. Waar wil je de focus op leggen?’
De Boer zette de kosten op een rij van extra liters melk. Hij gaat uit van een begroting van 35 cent per kilo melk. De breakeven melkprijs over 2013 /2014 is ruim 40 cent, dus is de marge 5 cent negatief.
Voor kosten voor mest (afzet en verwerking) rekent hij 5 cent per kilo. Uitbreiden met grond is gemiddeld enkele centen duurder, afhankelijk van prijs, opbrengend vermogen en afstand. Aankoop van voer staat voor 19 cent. Voor arbeid - volgens hem het meest ontkende probleem - rekent hij 5 cent. Een nieuwe stal kost 5 cent en het melken 4 cent.
‘Groei moet bij je passen. Je moet het aankunnen en willen. Het moet onderdeel zijn van een doordachte strategie.’