Peilverhoging behoud weidevogels

Skriezekrite Idzegea is in het Friese merengebied een weidevogelcollectief van de Agrarische Natuurvereniging De Súdwesthoeke. Een van de boeren die aan het meer Idzegeaster Poel zitten is Sjirk Reijenga. Zijn melkveebedrijf met boerencamping ligt aan de rustige doodlopende Klokhusdyk in Idzega. Hij is de buurman van melkveehouder Oevering.

Goed voor economie

Reijenga is sinds 2003 bezig met weidevogelbeheer. ‘Het heeft zin en werkt zelfs goed voor de economie en leefbaarheid van Súdwest-Fryslân. Toeristen komen hier echt om de weidevogels en de koeien in het veld te zien. Een aantal van hen komt elk jaar terug, is onze ervaring. En die mensen moeten ook naar de bakker en bezoeken de steden in dit gebied.’ Hij juicht de peilverhoging toe en creëerde ook nog drie plasdrasgebieden van elk een halve hectare.
De peilverhoging is nu een jaar gaande en wordt straks uitgebreid naar polder De Rige achter Oudega W, vertelt Oevering. ‘We gaan over een groter gebied het waterpeil weidevogelvriendelijker maken.’ Over aantallen extra broedparen valt nu nog niet veel te zeggen.
Het bedrijf van Reijenga - met in de maatschap echtgenote Mary, zoons Jelle en Rinke - heeft er ook nog eens baat bij, verwacht de ondernemer. Hij gaat vaak met toeristen die op de camping staan het veld in. ‘Onder andere naar mijn kruidenrijk museumweiland, waar heel veel weidevogels zijn.’
Zijn echtgenote vult hem aan: ‘De campinggasten komen soms uit de stad, waar ze alleen maar verkeerslawaai horen. Ze genieten hier zichtbaar van het geluid van de weidevogels.’
Het echtpaar denkt dat daar ook de winst gaat liggen. ‘De plus die we op de melkprijs krijgen vanwege de weidegang en het uitgesteld maaien in het broedseizoen van de weidevogels is een goede zaak. Ik ben een liefhebber en vindt dat wij als bedrijf met 15 procent kruidenrijk gras het goed doen. Met de huidige peilverhoging erbij kun je zien dat het de weidevogelstand op termijn ten goede keert’, aldus Reijenga.
Het is ook niet gek dat dit de Skriezekrite wordt genoemd. Dat staat voor gruttokring. De grutto heeft in het gebied rond de 350 broedparen. Naar verwachting kan dat aantal nog groeien vanwege de peilverhoging, waardoor de weilanden natter worden. Ook de kievit, de tureluur en de scholekster komen er veel voor.
Het gaat echter niet vanzelf. Reijenga wijst erop dat een onkostenvergoeding niet meer dan billijk is. Daarnaast zal Skriezekrite Idzegea erop toezien dat de omstandigheden optimaal blijven.
Een van de zorgen betreft het oever- en kadeproject Gaastmeer e.o. van Wetterskip Fryslan. De kaden worden op dit moment opgehoogd. Om nog meer kosten te voorkomen, stuurt het waterschap aan op het benutten van het boezemgebied voor meer berging. De gruttokring vreest dat de boezemlanden dan verruigen en ideale gebieden worden voor de vestiging van predatoren.
Het gebied koestert de status van kansrijk weidevogelgebied. In Skriezekrite Idzegea werken boeren, reservaatbeheerders, vrijwillige weidevogelbeschermers en wildbeheerders samen om de weidevogels op het boerenland te behouden. Reijenga wijst nogmaals op het belang. ‘Hadden wij niet aan weidevogelbeheer gedaan, dan had het in mijn ogen dramatisch uit kunnen pakken. Een stil gebied, zonder het geluid van de vogels; ik moet er niet aan denken.’
Toch blijft Reijenga ook een boer die een bedrijf moet runnen. ‘Je moet zorgen voor voldoende kwaliteitsvoer voor de koeien. Daar ben je als boer ook toe verplicht om het bedrijf gezond te houden. Als iedereen voor 15 procent kruidenrijk weiland zou kiezen, dan was er helemaal geen probleem meer. Daarmee trek je namelijk de weidevogels weer aan.’

Risico

Het peil omhoog brengen is niet helemaal zonder risico, zegt Oevering. ‘Als we echt te maken krijgen met een natte periode, dan zul je dat meteen terugzien in het gebied, waarvan je het peil omhoog hebt gebracht. Daarover maken we afspraken, zodat er wel enige flexibiliteit mogelijk blijft.’
De grutto heeft dit jaar niet te klagen gehad. Circa 75 procent van de paren in het gebied heeft een of meer jongen grootgebracht. Gefaseerd maaien is voor de weidevogelstand een goede zaak, stelt Oevering vast. ‘Bij nattere jaren gaat dat moeizamer, maar ditmaal waren de weersomstandigheden ideaal.’