Impact sancties wordt voelbaar

Arno de Snoo en Joost de la CourtDe handelshuizen in de bollen- en boomkwekerijproducten zijn juist bezig om een Russische order klaar te maken. Voorzitter Henk Westerhof van Anthos, de handelsbond voor boomkwekerij- en bolproducten, maakt zich flink zorgen. ‘Jaarlijks gaat nu nog voor 30 miljoen euro aan bollen naar Rusland, 5 tot 6 procent van de totale export.’
Volgens Westerhof betreft het veelal grote partijen die meestal in één keer worden afgeleverd. ‘Het gaat vaak om grote orders, tot vijftien vrachtwagens. Die plaats je niet zomaar ergens anders. Als bedrijven hiermee te maken krijgen, gaan ze een zware tijd tegemoet. ‘
Ook in andere sectoren houden exporteurs en telers de adem in. Voorzitter Herman de Boon van Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB): ‘Wat er nu gebeurt blijft speculeren. De eerste ronde met sancties heeft al effect gehad. De euro werd duurder ten opzichte van de roebel en dat kostte ons al afzet. Die is met 9 procent gedaald, een teruggang met 60 miljoen euro aan sierteeltproducten.’
De Boon verwacht dat nieuwe sancties de Nederlandse bloemensector zo’n 1,5 tot 2 miljard euro gaan kosten. ‘Daar komt het negatieve prijseffect op de EU-markt nog bij omdat die Russische export dan in de EU blijft.’

Contact houden

De varkenssector voelt ondertussen nog wel het meest van de verstoorde handelsrelaties met Rusland. De Russische grens zit al sinds januari dicht voor Europese varkensvlees. De officiële lezing voor de importstop is de dreiging van varkenspest vanuit Polen en Litouwen. Maar waarom importeert Rusland dan wel varkensvlees uit Wit-Rusland, vragen EU-vertegenwoordigers zich af. ‘Daar zijn ook regelmatig uitbraken van varkenspest.’ De Wereldhandelsorganisatie (WTO) gaat het handelsdispuut over varkensvlees tussen Europa en Rusland beoordelen.
Dit jaar exporteerde Nederland zo’n 10.000 ton pootaardappelen naar Rusland. Van de in totaal 800.000 ton. ‘Onze export hebben we net afgerond’, zegt René van Diepen van de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO). ‘Het is nu een kwestie van contact houden met onze Russische afnemers voor volgend jaar.’
De Nederlandse zuivelsector maakt zich nog geen zorgen. ‘Voorlopig heeft Rusland nog geen maatregelen genomen die ons raken’, zegt Oscar Meuffels van de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO). ‘Dat geeft natuurlijk geen zekerheid voor de toekomst. Er zijn eerder importbelemmeringen opgeworpen.’
Door de vijandige relatie tussen Rusland en Europa wordt er door grote ondernemingen flink minder geïnvesteerd. Projecten van Nederlandse bedrijven voor de bouw van graanoverslagen in Russische havens zijn stil komen te liggen. Hierbij gaat het om tientallen miljoenen euro’s. Ook aardappelverwerker Farm Frites heeft besloten plannen voor een Russische productielocatie uit te stellen.