Renteswap is gokken op financiële markt

Kees van Ravenhorst / Kees van SchaikMaar als de vaste rente blijft dalen, zoals die sinds het uitbreken van de kredietcrisis deed? Tja, dat is pech voor de ondernemer, kassa voor de bank. Als je er vervroegd van af wilt of daartoe wordt gedwongen, dan kan het tussentijdse verlies aardig oplopen. Als er twee ruilen, moet er één huilen, zegt het spreekwoord.
Het opmerkelijke bij de renteswap is echter dat het met ruilen weinig van doen heeft. Het aangaan van een renteswap is in werkelijkheid niet meer dan een gokje wagen op de financiële markt. Het is in feite een kansspel. En een massavernietigingswapen, zoals de Amerikaanse superbelegger Warren Buffett ons al decennialang voorhoudt.
Vooropgesteld, van een koopman mag je natuurlijk niet verwachten dat hij zijn eigen waar gaat afkraken, dus ook niet van een bank. Maar waren de verkoopdocumenten van de bank duidelijk genoeg? In de praktijk blijkt dat weerbarstige materie.

Zorgplicht

Zo heeft de Rabobank haar voorlichtingsfolder in de loop der tijd aangepast aan de steeds strengere eisen aan haar zorgplicht. Die zorgplicht brengt met zich mee dat vooraf klip en klaar wordt gewaarschuwd voor de bijzondere risico’s aan het product. Ook moet de bank nagaan of de klant voldoende kennis en ervaring heeft om het product te begrijpen.
Maar wringt zich ook juist hier niet de schoen? ‘Achteraf kun je een koe in zijn kont kijken’, hield mijn eigen Ome Kees uit Werkhoven mij altijd voor. Achteraf worden verliezers al gauw onwetende slachtoffers. Voor hen gloort er nu steeds meer hoop. Maar pas op: het voeren van een juridische procedure is ook weer een kansspel.
Het aloude ruilen doet huilen kreeg een nieuwe toepassing: als er twee gaan renteswappen, moet er één bij gaan lappen.