Groen gas staat centraal tijdens rondetafelgesprek in Limburg

Groengasproductie stond onlangs centraal tijdens een rondetafelgesprek in Limburg. Vanuit de provincie spraken gedeputeerde Marc van Caldenberg (SP), zijn bestuursadviseur, een beleidsadviseur en projectmanager Provinciale Energiediensten Maatschappij (PEM) Wim Boonen.

De LLTB was ook aanwezig, met voorzitter Thijs Rompelberg, hoofdbestuurders Fons Kersten, Susanne Görtz en Theo Coumans en projectleider Iwan Gijsbers. Annemie Hermans en Peter van Bree sloten namens Glastuinbouw Nederland regio Limburg aan.

De bijeenkomst werd afgetrapt met een korte presentatie van de belangenvereniging over de agrarische sector en de rol van de sector in de energietransitie. Kersten benadrukte hoe goed het is dat organisaties hierin samen optrekken. 'Ik ben blij en trots dat we bij elkaar zitten. Waar in de plannen van de PEM groen gas in eerste instantie niet aan bod kwam, heeft het hier nu wel een plekje gekregen.'

Daarbij benoemde Kersten ook de LLTB Energievisie. 'De sector wil en kan onderdeel zijn van de transitie en de beweging naar een deels decentraal energiesysteem. De land-, tuin- en glastuinbouw vormen een onmisbare schakel. Belangrijk daarin zijn de betaalbaarheid en beschikbaarheid van energie in de toekomst en een verdienmodel voor ondernemers. Met de productie van groen gas kan dit. Zeker met het oog op de bijmengverplichting.'

Dubbele uitdaging

De provincie ziet ook grote potentie in de lokale productie van groen gas uit mest en agrarische reststromen. Volgens Van Caldenberg staat Limburg hierin voor een dubbele uitdaging. 'De provincie wil minder afhankelijk worden van energie van buitenaf. Op dit moment komt 11 tot 12 procent van de duurzame opwek uit Limburg. In de vorm van lokale opwek in energiegemeenschappen kunnen we dit percentage enorm verhogen.'

'Daarnaast hebben we in onze provincie helaas te kampen met een flinke energiearmoede; mensen die energie niet kunnen betalen. Ik zou daarom graag zien dat het niet alleen een energietransitie is, maar ook een maatschappelijke transitie', vervolgt de gedeputeerde.

Van Caldenberg zegt dat ook hij blij is dat de provincie het gesprek met LLTB voert. 'Hoe we groen gas kunnen opwekken en energiegemeenschappen zouden kunnen creëren, zien we graag bottom-up ontstaan. LLTB staat dicht bij de eigen achterban: de agrarisch ondernemers. Het is een wederkerige vraag naar elkaar. Voor mij is het meedenken één, en is gezamenlijke verantwoordelijkheid pakken twee.'

'Dat hoeft elkaar ook niet te bijten', vult Rompelberg aan. 'We kunnen juist samenwerken. Enerzijds gaan agrarisch ondernemers hiermee vooruit, anderzijds worden inwoners van Limburg financieel geholpen. Een mix van energieopwekking is op de lange termijn een logische stap.'

Lokale initiatieven

Wat de mogelijkheid tot lokale, betaalbare en hernieuwbare energie kan versnellen en energiearmoede kan aanpakken, is de oprichting van de PEM. 'Wat we zien, is dat lokale initiatieven om energie op te wekken slechts langzaam van de grond komen', vertelt Boonen.

'De nieuwe Energiewet die eraan zit te komen, geeft kaders en biedt mogelijkheden voor lokale opwek. Met de PEM ondersteunt provincie Limburg onze energievoorziening, kunnen we de kosten en baten eerlijk verdelen en kunnen we energiearmoede structureel terugdringen.'

Dat zowel provincie als LLTB de productie van groen gas als belangrijke pijler voor de komende tijd ziet, staat buiten kijf. Volgens de vereniging is het belangrijk dat er zo snel mogelijk een pilot 'collectieve monomestvergisting' komt. Kersten: 'Als we kunnen laten zien hoe het werkt en welke voordelen het biedt, krijgen we mensen en gemeenten hierin mee. Dan gaat het vliegen.'

Daarnaast moet het huidige elektriciteitsnet goed worden benut. 'We zitten de komende vijftien tot twintig jaar nog in een hybride periode. In deze periode moeten we vooral kijken hoe we de huidige infrastructuur optimaal kunnen benutten door slimme samenwerking', aldus Kersten.

Dit kan bijvoorbeeld door het opzetten van energiehubs in samenwerking met de glastuinbouw en de agrarische sector. Kersten: 'Er loopt al een dergelijk initiatief, mede geïnitieerd door LLTB, in Veld-Oostenrijk in gemeente Horst aan de Maas. We moeten laten zien dat het kan.'

Energiehubs

Provincie Limburg geeft aan dat er tot het derde kwartaal van 2026 een onderzoek loopt naar hoe de PEM vorm wordt gegeven. 'Er is nog geen instrumentarium. Wat het beste instrumentarium is, wordt onderzocht. Als het onderzoek is afgerond, dan staat alles klaar voor Provinciale Staten om de aanpak goed te keuren, om in heel Limburg aan de slag te gaan voor collectieve groengasprojecten', vertelt Van Caldenberg.

Daarbij licht de gedeputeerde nog toe: 'Wat we nog aan de PEM zouden willen toevoegen, is een ondernemersklankbord waarin we geluiden uit de agrarische sector meenemen en oppakken. Dan kunnen we alle kennis en ervaring meenemen en wordt een groot draagvlak gecreëerd.'