Mengvoerindustrie loopt voorop wat betreft duurzaamheid

Dat meldt demissionair landbouwminister Femke Wiersma in een Kamerbrief. Het plan van Nevedi werd in mei 2022 gepresenteerd en in juli 2024 omgezet in de Monitor Duurzaam Diervoeder, met kritische prestatie-indicatoren per deelsector. De minister heeft deze doelen laten narekenen door Wageningen Social & Economic Research om te zien of ze haalbaar zijn. Dit blijkt het geval.

De doelstellingen voor 2030 richten zich op vier hoofdindicatoren: klimaat, biodiversiteit, circulariteit en Europese herkomst. De ambities komen grotendeels overeen met die van het landbouwministerie. Zo willen beide 100 procent conversievrije soja en palmolie, en willen ze dat zo'n 80 procent van de grondstoffen afkomstig is uit geografisch Europa.

Extra inspanningen

Op het gebied van circulariteit – voornamelijk het gebruik van rest- en bijproducten en voormalig voedingsmiddelen – vraagt het realiseren van de doelen wel extra inspanningen. Nevedi streeft naar 38 procent hergebruik in 2030, het ministerie heeft een percentage van 70 procent voor ogen.

Dit verschil komt door de uiteenlopende definitie van 'reststromen'. Het ministerie neemt hierin ook grondstoffen mee die niet geschikt zijn of worden gebruikt voor voedselproductie. Bij Nevedi is daarentegen ook gekeken naar de economische verdeling van schaarse middelen en de concurrentie met de energie- en meststoffensectoren.

Naast duurzaamheid wil minister Wiersma het gebruik van methaanreducerende voeraanpassingen actief stimuleren. Er zijn al effectieve innovaties, zoals toepassing van 3-nitrooxypropanol (Bovaer), nitraat, vetten en rood zeewier. Een pilot van Royal FrieslandCampina, DSM en Agrifirm met Bovaer resulteerde in 2022 in een reductie van circa 10.000 ton CO2-equivalenten, zonder negatieve effecten op diergezondheid of melkproductie.

Ondanks de effectiviteit worden deze voeraanpassingen minimaal ingezet, omdat de kosten vaak niet of niet volledig door de markt worden gefinancierd. Wiersma wil extra investeren in onderzoek en toepassing van dergelijke maatregelen.

Rood zeewier

Rood zeewier (Asparagopsis taxiformis) bevat bromoform en kan de methaanuitstoot drastisch verlagen. Wiersma heeft het Bureau Risicobeoordeling (BuRO) gevraagd om een advies uit te brengen over de gezondheidseffecten voor mens en dier.

Dit zeewier is niet schadelijk is voor de mens, maar bromoform kan binnen enkele weken wel de pens van de koe of het schaap beschadigen. Volgens BuRO is onvoldoende informatie beschikbaar om de precieze risico's of een veilige maximale dosering vast te stellen. Ook zijn de langetermijngevolgen van gebruik van rood zeewier onvoldoende bekend.

BuRO pleit voor een herziening van de wetgeving, zodat grondstoffen met een actieve stof een volledige veiligheidsbeoordeling ondergaan voordat ze worden gebruikt. Wiersma roept bedrijven die dit zeewier produceren en verwerken op om verder onderzoek te doen naar de veiligheid. Veehouders die het toepassen, worden aangeraden de gezondheid van hun dieren extra te monitoren.