Meer aardappelen voor veehouders beschikbaar

Wekelijks rijdt Berg Agri grote aantallen aardappelen weg. Volgens eigenaar Wichert van den Berg is dat niet ieder jaar zo. 'In de afgelopen twee jaar waren er weinig voeraardappelen te koop. Dit jaar zijn de hoeveelheden enorm. Zodoende worden de prijzen voor veehouders ook beter.'

Volgens Van den Berg verschilt de grootte van de aardappelen. 'Omdat we nu te maken hebben met een overaanbod worden alle soorten en maten verkocht. Voor de nieuwe oogst houden we wel rekening met grote aardappelen, omdat er dit jaar vroeg is geplant en het groeiseizoen goed is geweest.'

Drogestofgehalte

Als leverancier van onder meer bijproducten let Berg Agri op rassen met een hoog drogestofgehalte. 'Normaal gaan de aardappelen die na de verwerking niet voor humane consumptie gebruikt kunnen worden naar het veevoer. Nu is dat niet aan de orde, omdat aardappelen geruimd worden om ruimte te creëren op de markt', legt Van den Berg uit. 'We zorgen dat veehouders schone aardappelen met een hoog drogestofgehalte geleverd krijgen, waar de kluiten en het zand uit is.'

Jan Rozeboom, nutritionist rundvee bij ABZ Diervoeding, benadrukt het belang van het voeren van schone aardappelen. 'Aardappelen met veel zand brengen risico's met zich mee. Zo zorgt zand voor verkeerde bacteriën in de kuil. Dit geeft rottigheid en gisting en leidt uiteindelijk tot conserveringsverliezen.'

De nutritionist legt uit dat hij liever ziet dat veehouders aardappelen uit de sortering voeren en niet uit de wasserij. Aardappelen uit de wasserij zijn gevoeliger voor bederf. Hij voegt toe dat ook de voersnelheid belangrijk is. 'Aardappelen blijven maar een paar weken goed; vooral aardappelen uit de wasserij moeten niet langer dan twee weken blijven liggen. Red je dat niet, dan krijg je rottigheid en gaat de voederwaarde snel omlaag.'

Zetmeelaanvulling

Volgens Rozeboom zijn aardappelen een waardevolle toevoeging voor grasrantsoenen. 'Het is een mooi product voor de zetmeelaanvulling. Het heeft een goede voederwaarde en past daarom goed bij grasrantsoenen. Rantsoenen waar veel snijmais in zit, zijn al zetmeelrijk. Daar is het bijvoeren van aardappelen dus van minder toegevoegde waarde', stelt de nutritionist van ABZ Diervoeding.

Rozeboom adviseert om met een voeradviseur te overleggen. 'Het bijvoeren van aardappelen moet in het rantsoen passen. Nu zijn de aardappelen heel goedkoop, maar als je ze niet nodig hebt is het altijd te duur. Daarnaast kan de voeradviseur ook meedenken voor wat betreft de voersnelheid. Je wil nadenken over hoeveel je per dag gaat voeren en hoe je binnen de grenzen van het wenselijk rantsoen blijft.'

De nutritionist legt uit dat vooral kleinere bedrijven de voersnelheid heel hoog moeten houden om de aardappelen op tijd op te voeren. 'In die gevallen kan de voeradviseur ook meedenken of het niet verstandiger is om andere zetmeelrijke producten bij te voeren.'

Kaliumgehalte

Een ander belangrijk punt om in het achterhoofd te houden, is volgens Rozeboom het kaliumgehalte. 'In aardappelen is het kaliumgehalte vrij hoog. Een koe kan daar maar een bepaalde hoeveelheid van hebben. Als je al een vrij hoog kaliumgehalte in het gras hebt zitten, kan je beter een kaliumarm zetmeelproduct als snijmais bijvoeren.'

Rozeboom ziet dat aardappelen soms meegekuild worden in een maiskuil. 'Door conservering worden de aardappelen zacht en kan de koe prima een hele aardappel opeten en verteren. Belangrijk is wel dat de kuil niet te nat is. 'Aardappelen hebben een drogestofgehalte van 16 tot 20 procent. Al het water dat uit de aardappelen komt, moet door de mais opgenomen worden, anders mislukt de conservering.'

Voor graskuilen geldt hetzelfde. Bij graskuilen ziet de nutritionist rundvee wel iets vaker rot of een schimmelplekje. Kort gras werkt daarom het beste voor de conservering. 'Met gehakseld of najaarsgras is het makkelijker aanrijden en wordt de kuil beter luchtdicht wat de conservering weer optimaliseert', licht Rozeboom toe.

Voor wat betreft de melkproductie pakt het voeren van aardappelen positief uit voor de productie en de gehaltes. Met name het eiwitgehalte gaat omhoog na het voeren van aardappelen. Rozeboom: 'Ondernemers die puur gras voeren kunnen met het bijvoeren van aardappelen een plusje halen op de productie en het eiwitgehalte van de melk.'

Hogere productie

Veehouder Anton de Groot in het Utrechtse Harmelen sluit zich hierbij aan. 'Ik voer al de hele zomer aardappelen en zowel de productie als het eiwitgehalte van de melk is omhoog gegaan', zegt hij. De melkkoeien van De Groot staan overdag buiten en 's avonds voert hij ze. 'Ik rij de aardappelen eerst los voor het voerhek, daarna haal ik vers gras uit het land. Dit voer ik eroverheen.'

De selectie bij het voerhek is volgens de veehouder het enige nadeel van het voeren van aardappelen. 'Ze vinden aardappelen hartstikke lekker, de koeien eten ze graag op. Ze vreten vaak eerst de aardappelen eruit en beginnen daarna pas aan het gras', lacht De Groot.